ScannedImage 29

~ 139 -

byty czysto ludzkie, należąoe do innej społeczności, luźno związanej z ich społecznościami lub w ogóle nie mające z nimi żadnej łączności. Prawo do oargo i wzrastającą niechęć do Europejczyków interpretowano przekonaniem, że tylko Europejozyoy otrzymali od bóstw dobrobyt materialny i dobra handlowe i że z tego powodu Wyspiarze nie mają żadnego prawa do cargo lub najwyżej prawo do niektórych tylko materiałów.

Po rozpowszechnieniu się chrześcijaństwa i uformowaniu się wiary w oargo z trzeciego etapu rozwodu oraz po dalszym zgłębieniu wiedzy .o Europejczykach, 'granice kosmosu y ujęoiu tradycyjnym zostały jeszczo bardziej poszerzone na nowo rozpatrzono, relacje pomiędzy bóstwami cargo a bytami ludzkimi. Za ojczyznę Białych uznano Australię, a niebo znajdowało się w samym Sydney lub jego okolicach. Jedność fizyczna kosmosu została jednak zachowana i pojmowana jak dawniej. Przyjęcie zaś chrześcijaństwa bynajmniej nie oznaczało zwróoenia się ku monoteizmowi; wierzono, że na świacie przebyci, większa liczba bóstw, niż dawniej. Bóg, Chrystus, święci, aniołowie ‘i przodkowie, ciągle wiele znaczące, zamieszkiwały Nową Gwineę, choć . zostały uznane za szatanów. Próby nawiązania przyjaznych stosunków z Europejczykami były podejmowane na zasadzie wykazywania wspólnej z nimi genealogii w oparciu o Biblię, w której dopatrywano się podobieństw z tradycyjnymi strukturami spo-łeozno-religijnymi i mitami. Uważano, że zarówno NowogwineJczycy, jak i Europejczycy mają wspólnych przodków Adama i Ewę, a przede wszystkim wspólnego praojca Noego; Biali Jako spadkobiercy Jego lepszych synów Sema i Jafeta mieli obowiązek wypływający z pokrewieństwa pomagać swoim ozarnym braciom, potomkom Chama. Ten fakt uważali Wyspiarze za podstawę prawną wszystkich Nowogwine jeżyków do otrzymania cargo, które posiadali Biali. Bóg był cząstką ioh kosmosu; zarówno On, jak i bogactwo przez Niego stworzone pierwotnie należało się i Wyspiarzom i Europejczykom, dlatego teraz powinno powrócić do Wyspiarzy.

Jf czwartym okresie rozwoju wiary w cargo zakres podstawowy kosmosu nie został wiele poszerzony; główną uwagę skupiono na reinterpreta-oji stosunku zamieszkujących go istot względem siebie: stosunku istot ludzkich do bóstw i bytów łudzkioh do siebie samych. Istotną zmianą było utożsamienie Boga i Chrystusa g, bóstwami stwarzającymi cargo.> Spowodowało to ponowną nieprzyjaźń do Europejczyków oraz reinterpre-tację prawa Wyspiarzy do cargo. Zagubiono w tej reinterpretaoji wspólną genealogię z Białymi. Cargo należało się wyłącznie Nowogwinejozy-kom, a Europejozyoy zdobyli je przypadkowo, podstępnie, przez oszukanie Wyspiarzy oraz ukrywanie przed nimi tajemnicy Jego zdobycia. Ta seria interpretacji wzajemnego stosunku Wyspiarzy, Europejczyków i bóstw stwarzająoyoh cargo wskazuje na ścisłą współzależność epistemo-logioznyoh systemów funkcjonujących w poszczególnych etapach rozwoju Wiary w o ar go. Dobre względnie złe stosunki Wyspiarzy z Białymi mają swe uzasadnienie w tej ideologii epistemologicznej; jeżeli na płasz-