ScannedImage 50

98

ja, jedynaczka moja, wybranka rodzicielki swojej". Czy więc może się uważać za wyznawcę /prawdziwej/ wiary, kto zrywa z tym jednym Kościołem? Czy może się uważać za jego członka ten, kto mu się sprzeciwia i opiera? Wszak już błogosławiony Paweł podkreślał w swej nauce ową tajemniczą jedność, gdy pisał: fJedno ciało, jeden duch, jedna nadzieja wezwania naszego, jeden Pańpjedna wiara, jeden chrzest, jeden Bóg"^.

5V Tej też jedności powinniśmy usilnie strzec i bronić przede wszystkim my, biskupi, którzy przewodzimy w Kościele, aby dowieść, że i samo biskupstwo jest jedno i niepodzielne. Nikomu nie wolno oszukiwać braci ani fałszować prawdziwej wiary zdradliwym przeniewieretwem. Jeden tylko istnieje urząd biskupi, w którym każdy z nas niepodzielnie uczestniczy, i jeden tylko Kościół, który w miarę rozrastania 3ię ogarnia coraz większą liczbę ludzi. Wiele jest promieni słonecznych, ale jedno tylko światło; wiele bywa gałęzi na drzewie, ale jeden tylko pień silnie w ziemi zakorzeniony; wiele wypływa strumieni ze źródła, ale wszystkie stanowią jedność, przez swój wspólny początek. Spróbuj oderwać promień od słońca: jedno światło nie da się podzielić; odłam gałąź od drzewa: odłamana liści nie wypuści; oddziel strumień od źródła: oddzielony wyschnie. Tak samo i Kościół: choć wiele promieni światłości pańskiej wysyła na świat cały, jedno tylko stanowi światło, wszędzie wprawdzie docierające, lecz w jedności swego ciała niepodzielne; choć wiele bujnych gałęzi rozciąga po całej ziemi i wiele na wszystkie strony rozlewa strumieni, wszystkie one z jednego tylko wyrastają pnia, wszystkie z jednego wypływają źródła, niby jednej matki liczne potomstwo: z niej się rodzimy, jej mlekiem karmimy, jej duchem żyjemy.

o

6. Oblubienica Chrystusa nie pozwala się znieważać, lecz pozostaje zawsze czysta i nieskalana. Jeden zna ona tylko dom i jednej tylko łożnicy strzeże w świętości i niewinności. Dla Boga nas zachowuje, na królowanie z nim przeznacza dzieci, które zrodziła. Kto odłącza się od Kościoła, łączy się z cudzołożnicą^ i pozbawia wszystkiego, co mu ów Kościół dać obiecuje; zrywając z Kościołem Chrystusowym, rezygnuje na zawsze z Chrystusowej nagrody. Bo staje się kimś obcym, bezbożnikiem, wrogiem. Nie mając Kościoła za Matkę, nie może też mieć Boga za Ojca. Jak nie mógł ujść cało, kto znajdował się poza Arką Noego, tak również nie

1.    Cytowany 4. rozdział przekazany jest od czasów Cypriana w dwoi wersjach, stąd tak żywe kontrowersje nad wyrażonymi tu poglądami.

2.    Synonim Kościoła.

3.    Tzn. schizma, herezja.

\

179 n., 184 -•186.

99

może ujść cało, kto znajduje się poza Kościołem* Pan upomina i mówi:

"Kto nie jest ze mną, przeciwko mnie jest, kto nie gromadzi ze mną, rozprasza" ♦ A więc kto łamie pokój i zgodę w Chrystusie, ten działa przeciwko Chrystusowi* kto zbiera gdzieś poza Kościołem, ten rozprasza Kościół Chrystusowy# Powiada Pan jeszcze: "Ja i Ojciec jedno jesteśmy"* gdzie indziej zaś napisano: "♦#• A Ci trzej jedno są"# Tymczasem niektórym się zdaje, że ową jedność, z boskiej woli pochodzącą i boskimi sakramentami spojoną, można w Kościele rozrywać na strzępy rozdźwiękiem skłóconych zapatrywań# Przenigdy: kto nie zachowuje jedności, ten nie zachowuje również woli Bożej, nie wyznaje wiary w Ojca i Syna (...)

25. życzę wam zatem bracia najdrożsi, a równocześnie przestrzegam was i proszę: starajcie się, ile tylko możecie, by nikt z was nie zginął, by nasza Matka - Kościół, z radością piastowała w swym łonie tylko jedno ciało zgodnie żyjącego ludu. Jeśli zaś niektórych przywódców schizmy i sprawców niezgody, trwającym w ślepym i upartym zapamiętaniu, nawet moja zdrowa rada nie będzie zdolna przywieść z powrotem na drogę zbawienia, to przynajmniej wy wszyscy inni, których tylko naiwność zaślepiła lub błąd usidlił, czy też chytry podstęp uwiódł, wyzwólcie się z więzów oszustwa, zawróćcie z bezdroży i wejdźcie na prostą drogę wiodącą do nieba (...) Nie można rozdzielać tego, co stanowi jedną całość* nie można rozrywać na sztuki jednego ciała, gwałtem przecinając ścięgna i rozszarpując wnętrzności. Płód oddzielony od łona macierzyńskiego nie jest zdolny samodzielnie żyć i oddychać, traci bowiem samą podstawę swego istnienia.

d* ^Eschatologia

Orygenes^ Ó zasadach, s#

II, 10, 1. (...) Jeśli i oni /heretycy/ wierzą w zraartwychwstanie, to niechaj odpowiedzą nam na takie pytania: Czymże jest to, co umarło? Czyliż nie ciałeirf? A zatem nastąpi zmartwychwstanie ciała. Niechże powiedzą nam jeszcze, czy w ich przekonaniu musimy posługiwać się ciałami, czy nie. Zdaje się, że z uwagi na słowa apostoła Pawła: "Zasiewa

t

się ciało zmysłowe - powstanie ciało duchowe", nie mogą zaprzeczyć, że "powstaje ciało" i że w zmartwychwstaniu korzystamy z ciał. Cóż zatem? Skoro jest rzeczą pewną, że musimy używać ciał, i jeśli zapowiedziano, iż powstają te ciała, które upadły /bo przecież w ścisłym sensie można mówić o powstaniu tylko tego, co przedtem upadło/, to nie ulega wątpliwości, że powstają one po to, abyśmy po zmartwychwstaniu ubrali się w nie. Jedno zależy zatem od drugiego. Jeśli bowiem powstają ciała, to bez