Schowek03 (11)

Model zdalnie sterowany

Zdalne sterowanie modeli za pomocą fal radiowych cieszy się dużym zainteresowaniem naszych Czytelników. W listach do redakcji entuzjaści tego typu sterowania proszą o zamieszczanie opisów zarówno prostych, jak i bardziej skomplikowanych urządzeń, zawierających elementy łatwo dostępne na rynku krajowym. Spełniając te życzenia opisujemy prosty, zdalnie sterowany model samochodu Wiraż produkcji radzieckiej. Zabawka ta jest obecnie bardzo popularna w naszym kraju. Zamierzamy też publikować schematy układów do samodzielnego zestawienia, wraz z opisem prostych metod zestrajania i uruchamiania tych układów w warunkach amatorskich, z użyciem tylko najprostszych przyrządów pomiarowych.

Antena

Przycisk SI

Pokrywa baterii'

^ Wyłącznik zcsiiania samcchodd

Rys. 1. Szkic nadajnika i modelu

Najczęstsze uszkodzenia

Objawy uszkodzenia	Przyczyny	Sposób naprawy
Zmniejszenie zasięgu sterowania	rozładowana bateria w nadajniku	sprawdzić i wymienić baterię w nadajniku
Zmniejszenie prędkości jazdy	rozładowana jedna z baterii R6 zasilających model zanieczyszczone styki elementów zasilania oraz kontakty stykowe baterii	sprawdzić i wymienić uszkodzoną baterię R6; oczyścić styki.
Nie są wykonywane rozkazy sterujące nadajnika	nie dosunięty do oporu suwak łącznika S1.1 zasilanie modelu uszkodzona jedna z baterii R6	docisnąć do oporu łącznik S7.1-, sprawdzić napięcie baterii R6: wymienić rozładowaną baterię.
Model porusza się tylko do przodu lub do tylu	uszkodzona jedna z baterii R6 nie ma styku pomiędzy bateriami R6 i stykami pojemnika na baterie	sprawdzić napięcia baterii R6; wymienić rozładowaną baterię; oczyścić styki w pojemniku bateryjnym.

Na rysunku 1 przedstawiono model zdalnie sterowanego samochodu Wiraż wraz z nadajnikiem. Zestaw umożliwia wykonywanie tylko dwóch podstawowych rozkazów sterowania: jazdę do przodu, realizowaną wyłącznie po załączeniu zasilania bateryjnego modelu oraz jazdę do tylu z jednoczesnym skrętem w lewo - po nasićnięciu przycisku S/ w nadajniku. Nadajnik (rys. 2) składa się z generatora

wielkiej częstostliwości na tranzystorze VT1 oraz modulatora przebiegów prostokątnych na tranzystorach VT2 i VT3. Generator w.cz. pracuje w układzie ze wspólną bazą, w typowym układzie Colpittsa. Ob- ' wód drgający złożony z cewki L2 oraz kon- ^ densatorów Cl, C3 oraz C6 i C5 i nastrojony na częstotliwość rezonansową 27,125 MHz (lub 28,0 ... 28,2 MHz - obowiązującą w ZSRR). Naciśnięcie przycisku S7 powoduje zamknięcie obwodu zasilającego nadajnik, który zaczyna generować falę nośną o podanej wyżej częstotliwości, modulowaną częstotliwością 1 kHz wytwarzaną przez modulator (modulacja amplitudowa - 100%). Fala ta poprzez antenę AN nadajnika zostaje wyemitowana w przestrzeń powietrzną i odebrana przez antenę AO odbiornika. Odbiornik (rys. 3) zawiera detektor super-reakcyjny na tranzystorze VT1, trzystopniowy wzmacniacz m.cz. na tranzystorach VT2-VT4 oraz klucz elektroniczny na tranzystorach VT5-VT8, sterujący elektryczny silnik napędowy Ml (rys. 4). Dokładny opis detektora superreak-cyjnego został podany w ZS 3/89. Sygnał sterujący, wysyłany przez operatora z nadajnika, jest odbierany przez antenę odiornika AO i podawany poprzez kondensator C1 na obwód drgający,

złożony z cewki L1 oraz kondensatorów C4 i C6 detektora superreakcyjnego, a następnie - po wzmocnieniu przez trzystopniowy wzmacniaczm.cz. - sygnał ten steruje klucz tranzystorowy przełączający napięcie zasilające silnik Ml z baterii GB1 lub GB2 W zależności od tego, czy włączony jest tylko łącznik ST.7 (rys. 4) zasilania odbiornika - możliwa jest tylko jazda do przodu (brak odbioru sygnału sterującego) lub jazda do tyłu z jednoczesnym skrętem w lewo - po otrzymaniu rozkazu sterującego z nadajnika, tj. przy trzymaniu przyciśniętego przycisku S7.

Na rysunku 5 podano wymiary anten nadajnika i odbiornika, wykonanych z drutu mosiężnego.

W.W.

Dane techniczne

Zasięg sterowania < 5m.

Zasilanie nadajnika - bateria Korund (prod ZSRR), 9F22.

Zasilanie modelu samochodu - A 316 Kwant lub Prima, R6 - 6 szt. Temperatura pracy - 25±10°C.

Masa z bateriami - 600g.

Czas nieprzerwanej pracy z jednym kompletem baterii - ok. 2h.

Elektronika