38
ANDRZEJ KOWALCZYK
Równolegle w turystyce zdrowotnej pojawiły się jeszcze inne jej formy: na pograniczu Austrii i Węgier oraz Niemiec i Polski rozwinęła się „turystyka stomatologiczna”, do niektórych krajów o liberalnym w tym zakresie prawie kobiety jeżdżą w ramach tzw. turystyki aborcyjnej, znane na świecie kliniki chirurgii plastycznej przyciągają z zagranicy osoby chcące poprawić swoją urodę (Polsce podobne zjawisko pojawiło się już kilkanaście lat temu w Polanicy Zdrój) itp. Opisana wcześniej „turystyka kosmetyczna” i to co wyżej podano sprawiają, iż można chyba mówić - nawiązując do „nowej” geografii kultury, „nowej” geografii ekonomicznej itd. - o „nowej” turystyce zdrowotnej.
„Ibrystyka kulturalno-artystyczna” (art tourism)
O ile w jednym ze wcześniejszych rozdziałów wspomniano o istotnej w epoce renesansu i oświecenia „turystyce edukacyjno-artystycznej”, o tyle poniżej postanowiono poświęcić nieco miejsca „turystyce kulturalno-artystycznej”, która przez współczesnych badaczy anglosaskich została nazwana art tourism. Pod tym określeniem mieszczą się przede wszystkim takie zaintersowania turystów, jak: zwiedzanie wykopalisk archeologicznych, uczestniczenie w spektaklach operowych i teatralnych i koncertach, zwiedzanie muzeów i galerii itp.
Chociaż już w latach 20.-30. XX w. biura podróży w Europie i USA organizowały specjalistyczne wyjazdy na koncerty poświęcone muzyce W.A. Mozarta w Salzburgu (Hughes 2003, 92-93), to jednak w ostatnich latach możemy być świadkami autentycznego wzrostu popularności art tourism. Zdaniem H. Hu-ghesa (2003) turystów uczestniczących w wydarzeniach kulturalnych można po-dzilić na tych, dla których obecność na koncercie, spektaklu teatralnym itp. jest głównym motywem wyjazdu turystycznego (arts-core tourists) oraz na tych, którzy uczestniczą w wydarzeniach kulturalnych przy okazji pobytu w danej miejscowości z innego powodu (arts-peripheral tourists). Z punktu widzenia znaczenia gospodarczego turystyki obie kategorie turystów są tak samo istotne, aczkolwiek patrząc na zjawisko organizacji turystyki znacznie ważniejsi są arts--core tourists.
Niektórzy autorzy zajmujący się szeroko rozumianą turystyką kulturową, zwracają uwagę, iż coraz większe zainteresowanie badaczy budzi turystyka związana z tym co można nazwać kulturą masową (Law 1996, Hughes 2003). Jednym z ciekawszych opracowań na ten temat jest praca dotycząca roli wydarzeń kulturalnych we współczesnej turystyce, której autorzy podają, że podczas trwającego 2 dni Notting Hill Camival w Londynie liczba odwiedzających sięga 1-2 min (Smith, Jenner 1998).