78
Część I. Podstawy zarządzania strategicznego
2. a
W planistycznej koncepcji zarządzania strategicznego misja przedsiębiorstwa charakteryzuje się strategią zamierzoną, formułowaną „od góry”, sformalizowanymi procedurami i metodami analizy, syntezy, oceny i wyboru strategii. Jeżeli misja budowana jest szeroko, łącznie z określeniem zakresu działalności, to jej zapisy w tej części mogą powstać po sformułowaniu strategii.
Misja organizacji ściśle wiąże się z wizją strategiczną czy zamierzeniem strategicznym, związana jest też z celami strategicznymi i zadaniami (celami-środkami) organizacji. Misja zawiera ogólnie sformułowane, w formie jakościowej, cele organizacji, które są ambitne, mobilizujące i kierunkowe. Są one związane z realizacją celu generalnego przedsiębiorstwa (maksymalizacji wartości dla akcjonariuszy). Właściwe określenie misji znacząco wpływa na formułowanie celów strategicznych firmy. Pozwala na sformułowanie odpowiednio dopasowanych i mobilizujących celów.
Wizja i zamierzenie strategiczne tworzone są zazwyczaj przez zarząd, przy współpracy rady nadzorczej oraz komórek sztabowych firmy. Powstają na podstawie ich wizji zmian potrzeb rynku, wizji zmian technologii i organizacji oraz wizji zmian sektora. Zawarte w misji deklaracje przyszłej pozycji, stanowiące marzenia i pragnienia, wynikają z energii emocjonalnej oraz intelektualnej osób wiodących w firmie. Misja firmy formułowana jest przede wszystkim dla dużych przedsiębiorstw, dla których można formułować śmiałe, ale i realne wizje. Wizje wywierają duży wpływ na przyszłość organizacji oraz jej otoczenia. Sformułowanie misji nie stanowi niezbędnego warunku rozwoju firmy, określenia właściwej strategii i jej sprawnego wdrożenia. Wiele firm, nawet wśród wielkich, wiodących, nie ma sformułowanej misji. Badania wykazały, że ok. 40% wielkich przedsiębiorstw amerykańskich nie miało sformułowanej misji14. W przedsiębiorstwach, w których określono misję, często panuje przekonanie, że jest ona tylko bezużytecznym frazesem, nie jest sformułowana mobilizująco, realnie, stosownie do możliwości, nie jest oparta na uzasadnionej wizji strategicznej rozwoju firmy i jej otoczenia. Poprawnie sformułowana misja jest, jak stwierdzono, istotnym narzędziem zarządzania strategicznego, inspirującym i mobilizującym do opracowania i wdrożenia ambitnych celów i strategii oraz stwarzania warunków do sprawnej realizacji strategii.
Sformułowano wiele koncepcji zarządzania strategicznego, jak to stwierdzono w punkcie 1.3. Koncepcja zarządzania strategicznego stanowi zbiór (spójny, kompleksowy) założeń i twierdzeń dotyczących istoty strategii, jej możliwości i roli w zarządzaniu rozwojem przedsiębiorstwa oraz zbiór założeń i twierdzeń dotyczących zasad tworzenia strategii, jej wdrażania i kontroli. Wynikają one z charakteru otoczenia, możliwości
prognozowania zachodzących w nim zmian oraz wewnętrznych i zewnętrznych źródeł
■' h,i
14 F.R. David, Concepts of Strategie Management, s. 80.
rrzewagi konkurencyjne 1 p adejścia lub teorie) mc zn ::e racjonalności strategie: grupa, określana mianem łania, który powstaje w sra moczenia oraz posiadam ci ziugookresowych celów pi _>obów służących do reałi ze jako ewolucyjne, intern ceb wzorzec działania, k: r inicjatyw oraz odgórnych niera się na analizie jakoś rakże na tworzeniu strąku wykorzystania (zob. punki W ramach wymieniem*
: urządzania strategiezr. e g i : mz podejścia ewolucyjne a Warianty koncepcji pia rieksowości, zasadami fon :-łożeniami dotyczącym en Kompleksowe ujęcie k zasad formułowania, y mi moblematyki strategiczne;: roziomu funkcjonalnego strategicznego zawiera m d * zrostu i rozwoju, strategii < rrostymi i zwrotnymi) mig s: we ujęcie koncepcji zarząfl zz_nia strategicznego, c znad z:orstwa, określenie zasad i : zmutowania strategii. ;ejl : •• aryfikacji (sprężenia zw rd Opracowane wariar.p. kj : nich można uznać za::-: sz : e -trategii jednego pozi: rui tematyka. W początkowy znających je okresach ..pian po dejmowano głównie pzrbl Ansoff opracował macierz 4 -trategii dywersyfikacji, (j ekspansji na rynku kra : wyi wersyfikacji, w powiązana i pianistyczne zostały opraccra^