Nadchloran potasowy nie posiada własności wybuchowych*. f, danych zamieszczonych w tablicy 1 wynika, że wszystkie ♦dh-nlMCZo z wyjątkiem chloranów metali i azotanu amonowego lo*Mndnją się pochłaniając ciepło, co w pewnym stopniu obniża usilny bilans cieplny mas pirotechnicznych. Szczególnie jaskrawo iM»«d'*lnwia się zużycie ciepłu na rozkład utleniaczy w przypadku •Mn /anów i tlenków metali.
I utwość oddawania tlenu przez utleniacz oraz ilość ciepła po-iMthnu do rozkładu utleniacza są między sobą w ścisłym związku Tak więc w procesie palenia mas pirotechnicznych chlorany •iihi/ule łatwiej oddają tlen niż azotany; te ostatnie zaś łatwiej siarczany lub tlenki. Dodać należy, że dotąd siarczany i tlenki kliMMiwiuno jedynie w mieszaninach z magnezem, glinem i niektórymi Innymi substancjami wydzielającymi podczas palenia znaczni ilość ciepła.
T a I) 1 i e a 2
NlllMlmnja |
KCI |
IktCL |
i\a20 |
K .() |
Sr(> |
IłaO |
Ma |
IV |
Mn |
«*b i 1 |
(; |
• MtniMtrn lilia |n|(iilit|ila "(! |
7 (.8 |
1)00 |
-800 |
-SOU |
T.:;u |
211)1. |
710 |
ir.27 |
1212 |
•".27 |
ś ■ ;uh) |
MŻO |
uhm) | ||||||||||
**IO'lll(l °< • |
Uil5 |
'—" |
— |
L*. »7 |
27 tU |
I7.V. |
;’.!)27 |
W tablicy 2 podano temperatury topnienia i wrzenia niektórych
(.....luktów rozkładu utleniaczy; na podstawie tych danych można
Wyrobić sobie pojęcie o ewentualnej obecności fazy gazowej lub • u Mych żużli podczas palenia mas, o intensywności dymienia /on spalania itp.
i
§ 3. HIGROSKOPIJNOSĆ UTLENIACZY
Wicie soli, które spełniają wymagania stawiane utleniaczom,
, Mi/u|o znaczną higroskopijność. Szczególnie hjgroskopi jne są ^ U* magnezu, wapnia, sodu i amonowe.
Ilość wody pochłanianej przez sole zależy od wilgotności i tem-
Ł "dmy powietrza, od indywidualnych własności soli i od wiel-mśi | powierzchni zetknięcia z powietrzem.
Welinu danych z ostatnich lat, wymagających potwierdzeniu, nadchlo-,, nniii .nwy rozkłada się z wydzieleniem ciepła: 2KC10i = 2KC1 T 402 + i \u il Liczba ta jest niezwykle mała — stąd wynika, żc nadchloran po-. vy mim przez się nie może mieć własności wybuchowych.
4 i
Jeśli wilgotność względna powietrza w pomieszczeniu jest większa od wilgotności względnej powietrza znajdującego się bezpośrednio nad nasyconym roztworem soli, to sol będzie wchłaniać wilgoć z powietrza-. W tych warunkach kryształy soli rozpływają się na powietrzu. Jeśli natomiast wilgotność względna powietrza w pomieszczeniu jc-sl mniejsza od wilgotności względnej powietrza nad nasyconym roztworem soli, to na-odwrót, sól będzie wysychać, a wr niektórych przypadkach można będzie zaobserwować ,,wietrzenie’’, a więc utratę wody krystulizacyjnoj.
Tak więc azotan sodowy rozpływa się przy wilgotności względnej powietrza ponad 77%, a schnie przy wilgotności mniejszej od lej wartości. i
Wilgotność względna powietrza nad nasyconym roztworem soli może być obliczona jako iloraz prężności pary nad nasyconym roztworem soli (p) -przez prężność pary wodnej nad czystą wodą (po) w tej samej temperaturze. Prężność pary wodnej podaje się zwykle w milimetrach słupa rtęci.
W ten sposób obliczona wilgotność względna nad nasyconym roztworem azotanu w temperaturze 20'C wynosi:
i> 13
(),//, czyli //"/„ .
/'o ''e*
W tablicy 3 podano dane o „punktach higroskopijnych” soli — utleniaczy, to jest o wilgolnościach względnych powietrza nad nasyconymi roztworami soli, w temperaturze 20°C.
W tych przypadkach, gdy brak jest w ogóle danych o prężności pary nad nasyconym roztworem soli, o jej higroskopijności można sądzić według rozpuszczalności jej w wodzie. Ocena la będzie wprawdzie niedokładna, jednakże można liczyć, że higroskopij-ność soli jest tym większa, im większa- jest jej rozpuszczalność w wodzie.
Jak widać z tablicy 3, najmniej higroskopijne są sole: Ba(NO;{)2, KC104, KMnOh KClO.i, a następnie Ba(C10;f)*, Pb(N03)2 i KNO;{.
Sole uznajemy jako higroskopijne wtedy, gdy prężność pary nad ich nasyconymi roztworami jest mniejsza niż prężność pary nad nasyconym roztworem azotanu potasowego.
Praktycznie biorąc, praca z solami, nad których roztworami utrzymuje się wilgotność względna poniżej 75—110%, jest trudna.
Wskutek znacznej higroskopijności zupełnie nie stosuje się w pirotechnice takich soli, jak Mn(NO()», Ca(NO;i)2, Mg(NO;j);>, Si (C10;!)2, Ba(C10;)>, Al(NO;i);{.
Z tego samego pęwodu również j takie utleniacze, jak azotan sodowy, używane są do mas pirotechnicznych tylko wtedy, gdy masy te można izolować od wilgoci powietrza.
1
25