kwalifikacji zatrudnionych, podnosząc koszt uzyskania siły roboczej o odpowiednich kwalifikacjach [Leśniak 1985],
Tabela 2. Typy barier według wybranych kryteriów podziału
Kryterium podziału |
Typ bariery |
Przykład bariery |
Stopień złożoności |
- elementarne - złożone |
— oddziaływanie jednego czynnika - oddziaływanie splotu czynników |
Zasięg przestrzenny |
- lokalna - regionalna - krajowa |
- obejmujący obszar gminy - obejmujący obszar województwa - obejmujący obszar państwa |
Występowanie w czasie |
- istniejąca - potencjalna |
- aktualny brak siły roboczej - prognozowany brak siły roboczej |
- stała - okresowa |
- permanentna - sezonowy brak wody |
Źródło: Maik, Parysek 1978.
Problem lokalizacji działalności jest jednym z najważniejszych zagadnień zarówno dla przedsiębiorcy, pracownika, jak i dla państwa lub społeczności lokalnych. Lokalizacja działalności bowiem wpływa na koszty produkcji ponoszone przez przedsiębiorstwo, wybór miejsca zamieszkania przez pracownika, a także leży w centrum uwagi państwa lub społeczności lokalnych, które są odpowiedzialne za harmonijny rozkład działalności na określonym obszarze [Perreur 1992, rozdz.3].
Jedną z głównych zasad gospodarki przestrzennej10 jest reguła koherencji lokalizacyjnej. Lokalizacja pojedynczej jednostki produkcyjnej winna być zgodna z tą regułą. Jej istota sprowadza się w skrócie do tego, że właściwa działalność powinna odbywać się na właściwym miejscu, tzn. każdej działalności odpowiada właściwe miejsce - każdemu miejscu odpowiadająca mu działalność [por. Zawadzki 1973].
Względy ekonomiczne, społeczne, techniczne i inne powodują, że możliwości wyboru lokalizacji określonego rodzaju działalności są ograniczone. Poszczególne rodzaje działalności nie wszędzie znajdują jednakowo dogodne warunki rozwoju i odwrotnie - w danym miejscu nie mogą rozwijać się wszystkie rodzaje działalności [Leśniak 1985]. Reguła koherencji lokalizacyjnej ma niejako dwa uzupełniające się sposoby realizacji - aktywną i pasywną. Pierwsza polega na poszukiwaniu przez określone obiekty optymalnych punktów lokalizacji. Pasywna strona realizacji polega na określeniu najkorzystniejszego przeznaczenia terenów. W tym przypadku obszar czeka na odpowiednie obiekty, na ich zlokalizowanie zgodne z przeznaczeniem [Leśniak 1985],
W procesie lokalizowania obiektu porównuje się zatem walory lokalizacyjne z wymaganiami lokalizacyjnymi. Z jednej strony odpowiedni organ administracji oferuje określone walory lokalizacyjne (uzbrojenie terenu, zasoby pracy, zasoby surowców itp.) oraz warunki udziału projektowanego /układu przemysłowego w budowaniu infrastruktury technicznej i społecznej na i lanym terenie, a z drugiej strony inwestor przedstawia swoje wymagania
I I. Parysek [1997] pojmuje gospodarkę przestrzenną jako gospodarkę w przestrzeni lub gospodarowanie przestrzenią. Pojęcia te są komplementarne. Gospodarka w przestrzeni to przestrzenna organizacja funkcjonowania terytorialnego systemu społecznego. Natomiast gospodarowanie przestrzenią to tworzenie odpowiednich właściwości terenu dla przestrzennych struktur społeczno-gospodarczych.