suwmiarki, mierząc długość odliczonej liczby zwojów i dzieląc uzyskaną wielkość przez tę liczbę. Można również posłużyć się wzornikiem grzebieniowym do gwintów (rys. 11.2) dobierając wzornik najlepiej pasujący doidenty-
Okładka
Rys. 11.2. Wzornik grzebieniowy do gwintów
Skowanego gwintu. Średnicę zewnętrzną określa się przez jej pomiar suwmiarką i znalezienie w tablicach najbliższej wartości odpowiadającej danemu skokowi i rodzajowi gwintu.
11.2.2. Pomiar średnicy podziałowej gwintu mikrometrem do gwintów
Mikrometr do gwintów przedstawiono na rys. 11.3. Końcówkę pryzmatyczną 1 oraz stożkową 2 dobiera się w zależności od skoku i kąta zarysu gwintu.
Rys. 11.3. Mikrometr do gwintów
Przed przystąpieniem do pomiaru należy:
- umieścić końcówkę stożkową we wrzecionie, zaś pryzmatyczną - w ko^*' dełku mikrometru.
3 odblokować kowadełko nakrętką 3 i wycofać je,
•» nastawić wskazanie zerowe mikrometru i zacisnąć wrzeciono nakrętką >
- dosunąć z wyczuciem kowadełko do zejścia się końcówek i zacisnąć je nakrętką 3,
Rys. 11.4. Schemat pomiaru średnicy podziałowej mikrometrem do gwintów
- odblokować wrzeciono i sprawdzić ustawienie zerowe. W przypadku odchyleń od wskazania zerowego powtórzyć ustawienie lub zapamiętać to odchylenie i uwzględnić je przy odczytywaniu wyniku pomiaru średnicy podziałowej gwintu.
Schemat pomiaru średnicy podziałowej przedstawiono na rys. 11.4. Błędy pomiaru są duże i zależnie od średnicy gwintu i błędów wykonania zarysu wynoszą 0,03*0,2 mm.
11.23. Pomiar średnicy podziałowej gwintu metodą trójwałeczkową
Pomiar średnicy podziałowej gwintu metodą trójwałeczkową jest pomiarem pośrednim. Niezbędne są do niego trzy wałeczki o tej samej średnicy dw dobranej tak, by stykały się z bokami [gwintu blisko średnicy podziałowej pys. 11.5): jB
Na rysunku 11.6 przedstawiono
_| łańcuch wymiarowy, na podstawie
Rys. 11.5. Ustawienie wałeczka względem którego wyznacza się teoretyczną gwintu w metodzie ^wałeczkowej wartość U mierzoną bezpośrednio:
M' = <L + djl +---) - - ctgf-) (11.4)
H w( sin (a/2)j 2 1{2)
Przy małych wartościach błędu średnicy wałeczków i błędu skoku dokład-n°śc pomiaru zależy przede wszystkim od błędu pomiaru M'. Jeżeli pomiar le5t wykonywany za pomocą przyrządów pozwalających na odczyt z dokład-no»cią do tysięcznych części milimetra, należy uwzględnić dwie poprawki. Pierwsza z nich pozwala na uwzględnienie tego, że wałeczek styka się 1 gwintem nie w przekroju osiowym, lecz normalnym:
131
- d” p2 cos(«/2)ctg(«/2)
1 2 7C2 £