wstęp do teorii polityki img 133

wstęp do teorii polityki img 133



142

nia aktywizujące rację stanu; tzn. przekształcające jąz postaci potencjalnej, postu-latywncj w czynną, tj. celową, bieżącą i priorytetowo realizowaną politykę państwa. Kryteriami tymi sątnianowicie mniej lub bardziej oficjalne oceny, wskazania i decyzje określające bezwzględną determinację poiityczno-państwowego kierownictwa kraju do obrony jego konkretnych wartości i interesów1'1. Mogą one dotyczyć najróżniejszych sfer życia społeczno-politycznego (np. ochrona konstytucyjnych zasad i instytucj i polityczno-ustrojowych, kontynuacja określonych kierunków polityki wewnętrznej) lub życia gospodarczego państwa (np. utrzymanie określonego poziomu zasobności materialno-finansowej kraju, stopy życiowej ludności, wydajności systemu gospodarki narodowej), jego polityki zagranicznej i pozycji w stosunkach międzynarodowych (np. zachowanie tradycyjnej linii polityki i dyplomacji, kszlal-tu zewnętrznych sojuszów polityczno-wojskowych, bezpiecznych granic i integralności terytorialnej), dziedzictwa i aspiracji kulturowo-cywilizacyjnych (w tym współkształtujących tożsamość narodową). Fundamentalnym wymogiem realizmu w postrzeganiu i projektowaniu interesów w przedmiotowych dziedzinach jest rozpatrywanie ich w kontekście procesów globalizacyjnych'*.

Racja stanu jest najbardziej zasadniczym wymiarem dynamiki prioryteriów polityki zagranicznej państwa, jego ży wotnych interesów narodowych i międzynarodowych. W tym kontekście racja stanu jest „interesami narodowymi odczytywanymi przez rządzących”'1'. Będąc operacyjno-realizacyjną kategorią polityki zagranicznej racja stanu zawsze dotyczy tylko tego obszaru spraw i związanych z nim konieczności działania - spośród integralnie powiązanych interesów państwa - który' w danym okresie staje się pierwszoplanowym kryterium działania, w związku z powstałą sytuacją wewnętrzną lub zewnętrzną państwa30.

4. Dialekiyka procesu definiowania i realizacji racji stanu

Pełny obraz zjawiska racji stanu w polityce zagranicznej państwa musi uwzględniać wysokąztożoność procesów realizacji tej polityki, w tym różnych sposobów identyfikowania (określania), wyrażania i uzasadniania samej racji stanu. W procesie tym ciągle splatają, się dwa typy uwarunkowań i związanych z nimi podejść polityczno-decyzyjnych i typów interpretacji. Mająone charakter determinant na-

17 Według Ryszarda Zięby: „najważniejsze ecie polityki zagranicznej państwa wyrażają się w dążeniu do zabezpieczenia jego potrzeb, interesów i wartości o charakterze egzystencjalnym”, zob. Kukułka, Zięba (red.), op.cit., s. 63.

Js For. krytyczny pogląd na temat globalizacji: Józef Kukułka. Teoria stosunków międzynarodowych, Warszawa: Scholar 2000, s. 183.

g Por. Stolarczyk, op.cit., s. 203.

70 Jeden z teoretyków pisze na ten temat: „Niektóre cele mogą być stwierdzane, podczas gdy inne nigdy nie są ogłaszane w celu uniknięcia zagrożenia innym państwom (zarówno przyjacielskim, jak i wrogim) i zapobieżeniu reakcjom, jakie mogłyby ograniczyć prawdopodobieństwo osiągnięcia celów perspektywicznych”, Morrison, The Foreign Policy..., op.cit., s. 132-133.

1


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
wstęp do teorii polityki img 129 138 Występujący w zakresie racji stanu chaos pojęciowy, wielość sąd
wstęp do teorii polityki img 125 133 Ponadto wzrost znaczenia pozapaństwowych uczestników stosunków
wstęp do teorii polityki img 142 151 •    pasywna czyli zamierzone lub nie zamierzone
13353 wstęp do teorii polityki img 1 POLITYKI ZAGRANICZNEJ PAŃSTWA redakcja naukowa RYSZARD ZIĘBA
14598 wstęp do teorii polityki img 134 143 rodowych (ogólnodcmokratycznych) i determinant sojusznicz
20090 wstęp do teorii polityki img 18 22 Teorie dcterminizmu geograficznego zazwyczaj koncentrują si
21499 wstęp do teorii polityki img 169 159 Zdaniem niektórych poslmodemisiów, nadszedł zmierzch pańs
21581 wstęp do teorii polityki img 6 Theory of State Foreign Policy: An Introduction Ed. by Ryszard
22603 wstęp do teorii polityki img 123 131 wania na szybko zmieniające się warunki zewnętrzne i pozw

więcej podobnych podstron