wstęp do teorii polityki img 125

133

Ponadto wzrost znaczenia pozapaństwowych uczestników stosunków' międzynarodowych stwarza dla państwa wymóg utrzymywania z nimi kontaktów.

Skuteczne wypełnianie tej funkcji zapewnia dobrze opracowana i wyważona polistrategia. Ważna jest też posiadana przez tych, którzy' planują i wcielają w życic politykę zagraniczną państwa, umiejętność jej całościowego oglądu niejako z zewnątrz, co sprzyja przyjęciu przez nich roli koordynatorów i ekspertów od „tego, co międzynarodowe”. Waga funkcji koordynacyjnej wiąże się z tym, iż umożliwia ona wykonywanie wszystkich innych funkcji polityki zagranicznej⁶*. Ze względu na pojawienie się horyzontalnej decentralizacji stosunków międzynarodowych konieczne staje się zapewnienie horyzontalnej koordynacji między różnymi subsystemami, mającymi kontakt ze środowiskiem międzynarodowym, co tłumaczy bezprecedensowy wzrost znaczenia koordynacyjnej funkcji polityki zagranicznej w ostatnich latach⁶’.

2.5. Funkcja ncgocjacyjno-organizatorska

Funkcja ta polega na inicjowaniu, organizowaniu i wykorzystywaniu kontaktów oraz stosunków' zewnętrznych państwa. Jak twierdzi Józef Kukułka, „służy ona do praktycznego i ostatecznego przyporządkowania środków' polityki zagranicznej do jej celów, jak również ustalania sposobów zagwarantowania korzyści oczekiwanych z urzeczywistnianych celów”⁶⁵.

Najogólniej można powiedzieć, iż funkcja negocjacyjno-organizatorska zmierza do zapewnienia korzystnej struktury kontekstu działania państwa na arenie międzynarodowej. Obejmuje ona działania zmierzające do strukturalizacji środowiska międzynarodowego państwa oraz uregulowania interakcji z innymi uczestnikami stosunków międzynarodowych.

Funkcja la wypełniana jest przede wszystkim poprzez negocjowanie i zawieranie umów dwustronnych i wielostronnych. Rezultatem realizacji tej funkcji jest trwająca od niemal 200 lat kodyfikacja prawa międzynarodowego. Stanley Hoffman w yróżnia trzy rodzaje wypracowanych historycznie norm międzynarodowych. Najwcześniej w stosunkach międzynarodowych zostały wypracowane prawa wzajemności, które regulują prawa i przywileje państw w ich w-zajemnych stosunkach, czyli np. zasady uznania dyplomatycznego, reguły protokołu i traktowania wysłanników. Do drugiego rodzaju należą prawa wspólnotowe, dotyczące tych

^K Na wzrósł znaczenia funkcji koordynacyjnej zwraca równie* uwagę Roman Kuźniar. Zob. R. Kuźniar, „Globalization and Foreign Policy'¹, [w.J Marek Pietraś (red.), The Faces ojGlohalization, Lublin: Maria Curie-Sklodowska University Press 2002, s. 67-81.

⁴⁷ Jeszcze pod koniec lat 70. amerykański badacz Graham T. Allison wskazywał na problemy koordynacji poczy nań państwa na arenie międzynarodowej, twierdząc. Ze polityka zagraniczna jest efektem przetargów i kompromisów pomiędzy różnymi częściami rządu, co według niego stawiało pod znakiem zapytania koncepcję polityki zagranicznej jako działalności nastawionej na osiąganie celów. Zob. Graham T. Allison. „The Gssenec of Deeision: Eaplaining Cubail Missile Crisis”, The American Political Science Review, Vol. LXtfI.No. 3. September 1969,s. 689 714.

“ Kukułka, Międzynarodowe stosunki..., s. 45.