27327 wstęp do teorii polityki img 35

40

W drugim, dęskryptywnym znaczeniu, interes narodowy także oznacza cele (pur-poses), a!e te, które państwo stara się osiągnąć w danym czasie¹⁴, czyli chodzi

0    cele rzeczywiście realizowane.

Również spółka autorska Charles Lerche i Abdul Said zdefiniowała interes narodowy, jako „ogólne, długookresowe i kontynuowane cele funkcjonalne w stosunku do celu ostatecznego (purpose), któremu służy państwo, naród i władza”¹'. Cel nadrzędny, którym jest interes narodowy, obejmuje więc: zapewnienie jak najdłuższego trwania „więzi społecznych”, „tożsamości narodowej”, „wartości społecznych” i „idei pomyślności", czyli tego co odpowiada „mitowi narodowemu”¹⁶. Traktując interes narodowy jako konieczny i sta!)' cel Lerche i Said wyodrębnili z niego cele średniotenninow'0 (gou/y), następnie cele bezpośrednie (objectives)

1    nakońcu działania polityczne”.

Wśród teoretyków amerykańskich można znaleźć i takich, którzy wręcz zastępują interes narodowy - celami narodowymi. Michael Brower, który uważa, że interes narodowy jest terminem niedefmiowalnym, zaproponował zastąpić go mniej ogólnymi i mniej subiektywnymi pojęciami. W związku z tym sugerował posługiwanie się takimi terminami, jak a) „cele ogólne” (generał goals), b) „strategie” i c) „cele specyficzne” (specific objectives) - wyprowadzane z celów ogólnych¹⁵. Ujęcie to jest bardzo bliskie poglądom autorów z. Brookings Institution, z tą drobną różnicą, że Browar odrzucił określanie celów ogólnych - terminem „interes narodowy”.

Podobne radykalne stanowisko zaprezentował Charles P. Schleicher. W swoich pracach z lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych odrzucił koncepcję interesu narodowego, jako skrajnie subiektywną i przez to nieokreśloną^lv Dlatego też opowiedział się przeciwko wyprowadzaniu celów polityki zagranicznej z interesu narodowego, a zaproponował jako punkt wyjścia badanie „celów' podstawowych”

¹¹ Paul Seaburry, Power. Pr codom and Diplnmacy: The Foreign Policy ofrhe USA, New York: Random House 1963, s. 85- 87. Por. Kenneth W. Thompson, Unclcrsianding World Polilics, Notre Damę: [Jniversity of Notre Damę Press 1975, s. 207-21!.

^ls Charles O. Lerche Jr., Abdul A. Said. Concept ojInternational Polilics, Englewood Cliffs N.J.: Prcnticc-Haul 1963, s. 6.

We wcześniejszej publikacji Ch. Lerche ujmował interes narodowy jako „mir. narodowy”, czy „mit o narodowym celu", zob. idem, Foreign Policy ofthe American Peopie, Englewood Oiffs N.J.: Prentice-Hall 1961, s. 6,15.

^,T Lerche, Said, op.cit., s. 6-9.

^lB Michael I. Brower, The USNationalInterests - Asserttons and Defmilion, Cambridge (Mass.): MIT 1959, s. 2, 308.

¹⁹ Odnotować należy, że w swojej pierwszej książce, opublikowanej jeszcze przed badaniami M. Browcra, Ch. P. Schleicher reprezentował nie w^t pełni określone i umiarkowanie krytyczne, subiektywne ujęcie interesu narodowego jako zbioru wartości. Twierdził ogólnie, że cele polityki zagranicznej trzeba budować na koncepcji interesu narodowego. Zob. Charles P. Schleicher, htiroduaion to International Relalionr. Lnglewood CliffsN.J.: Prentice-Hall 1954,s. 313-315.