image100 (11)

8. SJjrmirrio Kamlarnur aMm. Witwiwa 2CK*7. ISBN m-SU-GOKtC-ll-A. C by WAIP2007

hkam 199

2.    Niech planowanie kierunkowe zawsze wyprzedza planowanie wynikowe i metodyczne. Odwrócenie tej kolejności zniweczyłoby zarządzanie przez cele i zamieniłoby cele kształcenia w dekorację lekcji, a spiralę rozwoju zawodowego w błędne kolo.

3.    Nawet najpiękniejsze plany są tylko tyle warte, ile warte jest ich wykonanie. Trafność i logiczna konstrukcja planów mają służyć, po pierwsze - praktyce edukacyjnej, po drugie - podnoszeniu kwalifikacji nauczyciela. Nie są na pokaz, lecz do wykonania!

4.    Obserwuj wykorzystanie czasu przez uczniów i naucz się je przewidywać. Czas planowany, a nawet czas przydzielony uczniom i zajęty mogą być znacznie dłuższe niż czas wykorzystany. Dotyczy to zarówno zdolnych, jak i słabszych uczniów.

5.    Staraj się szacować czas niezbędny twoim uczniom na opanowanie kolejnych czynności. Jedni uczą się szybciej, inni wolniej, a twoim zadaniem jest dostosowanie organizacji pracy do tych różnic. Pozbądź się złudzeń co do równego tempa uczenia się!

NIE

1.    Nie próbuj zarządzać osobowością ucznia! Stwarzaj mu sytuację do

rewizji i rozwoju poglądów i postaw, ale nic wymagaj ani natychmiastowej, ani nawet odroczonej zmiany. Czym innym jest, oczywiście, przestrzeganie regulaminów wspólnego działania.

2.    Unikaj pochopnego, a tym bardziej pozornego ustalania wymagań w planie wynikowym. Uchylanie się od odpowiedzialności za wyniki, jakie przewidujesz w tym planie, podważy sens wszystkich etapów planowania dydaktycznego.

3.    Nie daj się wciągnąć w nazbyt szczegółowe planowanie metodyczne.

Gdy postarasz się przewidzieć wszystko, co ma zdarzyć się w klasie, będziesz w niewoli swego planu. Sztuka kształcenia polega nic na odtwarzaniu, lecz na modyfikowaniu planu w toku lekcji.

4.    Nie kieruj się sztywnymi zasadami dydaktycznymi. Ani własnymi, ani książkowymi. O jednych i drugich warto pamiętać, ale krytycyzm i zdrowy rozsądek powinny zawsze brać nad nimi górę. Rozwój zawodowy nauczyciela nie polega na przestrzeganiu „klasycznych" zasad.

5.    Nie pozwól na to, by czas wykorzystany przez uczniów na lekcji był małym ułamkiem czasu planowanego. Wykorzystanie czasu może obejmować cele emocjonalne i poznawcze, ale nie obejmuje spóźnień, zakłóceń, niekontrolowanych rozmów, nieuwagi.

www.waip.com.pl

B. Nirnurrfco, Kautoiw sUnn Wamawi MO?. ISSN ¥78-8ł-ćCK0?-l1 -X, < by WAiP 2007

Rozdział 7

Kształcenie indywidualne

„Kształcenie indywidualne”, jak wiele nazw i połączeń wyrazowych stosowanych potocznie w dydaktyce, jest wieloznaczne. Może oznaczać kształcenie:

a.    zorientowane na jednostkę, a nie na grupę uczniów,

b.    swoiste dla każdego nauczyciela, którego system dydaktyczny jest spójny,

c.    prowadzone z pojedynczym uczniem, jak w trybie korepetycyjnym,

d.    dostosowane do różnic między uczniami, jakie został)' wcześniej rozpoznane,

e.    zwiększające różnice między uczniami i odrębność poszczególnych uczniów,

f.    rozwijające niezależność ucznia od grupy i - szerzej - od otoczenia społecznego.

W każdym z tych kierunków można znaleźć coś cennego, ale w żadnym nie należy iść za daleko. Granice pożytku z kształcenia indywidualnego są głównie emocjonalno-moty wacyjne - w postaci braku uspołecznienia uczniów, ich przygotowania do współpracy w szkole i poza nią, oraz braku facylitacji społecznej, ułatwienia mobilizacji do wysiłku, jakie występuje we wspólnocie dydaktycznej. Duże znaczenie mają także organizacyjne bariery kształcenia indywidualnego w szkole masowej, zwężające pole samodzielności ucznia.

Kształcenie indywidualne i grupowe

Definicję kształcenia indywidualnego, za Anną Brzezińską (która zajmuje się szeroko pojętym „wychowaniem”), oprzemy na pierwszym ze znaczeń podanych na wstępie rozdziału. Kształcenie indywidualne jest zatem strategią zorientowaną na pojedynczego ucznia, co znaczy, że każdy uczeń pracuje z osobna, choć obok może pracować, niezależnie lub równolegle, pewna liczba innych uczniów.