Image176 (2)

Optoelektronika tn słowo, które w ostatnich latach stało się powszechnie znane w środowiskach naukowych i technicznych. Ta nazwa określa niezwykle szybko rozwijającą się dziedzinę techniki, która łączy w sobie od dawna istniejącą optykę ze stosunkowo nową dziedziną, jaką jest elektronika. Optoelektroniką nazywamy dział techniki, który zajmuje się wzajemnym przekształcaniem energii świetlnej i elektrycznej oraz obustronnym oddziaływaniem światła i prądu elektrycznego, a także konstruowaniem przetworników, w których te zjawiska są wykorzystywane.

Fot. 1 Emirates Towers - Zjednoczone Emiraty Arabskie, Dubaj (przykład „Inteligentnego budynku”)

czyli

Od lat pięćdziesiątych rozwói optoelektroniki charakteryzuje się ogromnym wzrostem, a liczne nowe opracowania uczyniły z niej dziedzinę powszechnie stosowaną. Wynalc zicme lasera w 1961) roku otworzyło mnóstwo nowych kierunków rozwoju, możliwych do realizacji tylko przy użyciu bardzo silnej wiązki światła spójnego (koherentnego). Skonstru owanie w 1970 roku kabla światłowodowego

0    małym pochłanianiu światła doprowadziło do tzw. rewolucji informatycznej.

Obecnie jesteśmy świadkami rozwoju sys-temów tzw. „inteligentnych budynków”, a wraz z nim podążające zapotrzebowanie na elementy takie jak: źródła św iatła, urządzenia specjalizowane, fotodetektory, przetworniki obrazu oraz urządzenia wyświetlaiące. Naprzeciw temu wychodzi optoelektronika

1    technika światłowodowa.

Zastosowania podzespołów optoelektronicznych

Elementy optoelektroniki i techniki światłowodowej można sklasyfikować na wńele różnych sposobów' (konstrukcja, wykorzystywany efekt, zastosowanie, materiał itd.). Najogólniej, elementy te możemy podzielić na: źródła światła (np. diody LED przedstawione na fotografii 2), elementy do transmisji sygnału (np. światłowody telekomunikacyjne

przedstawione na fotografii 3) oraz detektory (np. matryce CCD pokazane na fotografii 4).

Elementy optoelektroniczne znalazły wiele zastosowań w systemach monitorujących. Według Słownika Wyrazów Obcych monitoring to system długookresowej lub powtarzalnej obserwacji danego typu zjawisk lub reakcji na nie, wielkości, parametrów, właściwości, składu itp. Monitorowanie obiektów stało się w ostatnim czasie bardzo modne dzięki szybkiemu rozwojowi teletransmisji, choć samo pojęcie nie jest nowe, a swoją popularność zawdzięcza komercyjnej działalności człowieka.

Inwestorzy przy budowie domów, obiektów biurowych czy zakładów przemysłowych zwracają coraz częściej uwagę nie na same koszty wykonania, lecz także na koszty przyszłej eksploatacji. Mimo że większość ludzi zdaje sobie sprawę, iż „inteligentne budownictwo” jest sposobem na optymalizację korzyści i kosztów, to samo pojęcie definiowane jest w Polsce w sposób niejednoznaczny.

Terminem „inteligentne budynki" nazywamy obiekty mające zintegrowany system zarządzania i nadzoru. Pierwotnie obejmował on wyłącznie instalację alarmową, oświetlenie i klimatyzację. Ekspansja, jaka dokonała się w telekomunikacji i informatyce, spowodowała zmianę standardów użytkowania budynków. Dzięki zastosowaniu komputerów' oraz standaryzacji komponentów wchodzących w skład instalacji różnego typu, pojawiła się możliwość kompleksowego monitoringu obiektów. Integracja systemów pokazała, że możliwe jest efektywne zarządzanie zasobami budynku, podwyższając jego bezpieczeństwa i zapewniając wysoki komfort pracy jego użytkownikom. System automatyki w „inteligentnych budynkach” nie tylko zapewnia optymalny komfort i bezpieczeństwo ludziom, ale minimalizuje zużycie energii, zapewnia monitorowanie wszystkich urządzeń oraz umożliwia drukowanie raportów' o stanie budynku.

Ze względu na dynamiczny rozwoj techniki, najbardziej zaawansowane technologie stają się dostępne dla coraz szerszego grona odbiorców, dzięki czemu koszt budowy i wypo-

tteMionika dla Wszystkich Listopad 2006 63