img029 (63)

które usiłują odegrać najatrakcyjniejsze sceny bajkowe. Pajac chce poślubić lalkę, ale ma to być ślub „jak z bajki”. Scenariusza dostarcza „książka” występująca jako jeden :z bohaterów opowieści. Ona właśnie, z racji swej „erudycji” baśniowej, koryguje poczynania innych bohaterów i podsuwa im „właściwe” rozwiązania:

„Co! A podróż gdzie na gody?

Nie! Nie można jechać .wprost!

Zawsze jedzie się przez most!

Jakieś poiła... Jakieś wody...

Zawsae jedzie się przez. Ibór, gdzie się czai leśny stwór...

W każdej baśnii, widzisz zawsze są przygody jak najkrwawsze” 24.

Zgodnie z konwencją królewna, zanim poślubi królewicza, musi być z nim rozdzielona, najlepiej porwana przez smoka. Z powodu jego braku wśród uczestników zabawy rolę bestii godzi się odegrać miś. Gdy lalkę ratują z jego lap rycerze, krzyczy jednak na wszelki wypadek:

„To na niby, moi mili!

Żebyście mię nie skrzywdzili” ²⁵.

Książka — doradca podpowiada więc inne rozwiązanie:

„Więc igo wskrzeście dla obrony i niech będzie oswojony!

Przywiążcie go do rumaka, bo jest także bajka taka” ²⁶.

Cala opowiedziana tu historia dzieje się więc „na niby” ii adresowana jest do dzieci, które znają już wiele utworów fantastycznych i dobrze wiedzą, jak to „powinno być” w baśni, a nawet prawdopodobnie same potrafiłyby zaproponować zaczerpnięte z innych opowieści sposoby realizacji stereotypowych sytuacji fabularnych. Baśń B. Ostrowskiej ukazuje więc radość płynącą z nieskrępowanej gry wyobraźni i wymyślania opowieści nie liczących się z realiami otaczającej rzeczywistości. Ludyczność utworu nie wyklucza jednak wyraźnego przesłania wychowawczego: baśń uczy, że nie należy niczego nisizczyć, nie wolno zadawać bólu nawet własnym zabawkom. Dlatego dzieci po przebudzeniu natychmiast zabierają się do naprawy zarówno lalki, która nawet w świecie bajki nie mogła poślubić pajaca i nałożyć mu obrączki z powodu braku... palca ułamanego kiedyś przez właścicielkę, oraz bohaterskiego misia, z którego sypią się trociny.

Z podobną erudycją bajkową bohatera opowieści mamy do czynienia w utworze A. Oppmana O Jasiu Sowizdrzale i gęsi, co niosła złote jajka, czarodziejska bajka. Bohater po sprzedaniu złotego jaja sprawia sobie piękny strój, a następnie:

„Cały w złocie i w purpurze Jaś po bukiet wstąpić (raczy i kupuje śliczne róże, bo już wie on, co to znaczy:

Bukiet odda złotowłosej cud-królewnie swej jedynej, z nią połączy swoje losy.

Teraz idzie w oświadczyny” ²⁷.

Piękny rycerz „powinien” pretendować do ręki królewny, tego „wymagają” prawa baśni. Bohater musi wiięc się tym regułom podporządkować, narrator natomiast nie kryje konwencjonalnego charakteru opowieści:

57