Zdarza się, że nauka z założenia organizowana jest w grupach. Niektóre jej formy, na przykład praktyczny trening rozwiązywania problemów oparty na rzeczywiście istniejących sytuacjach, wymagają właśnie pracy zespołowej.
Praca grupowa może przebiegać bez zakłóceń, lecz zdarzają się komplikacje. Najczęściej ich źródłem jest niejednakowy poziom aspiracji członków zespołu, brak aktywności wykazywany przez jednych czy próby uzyskania dominacji przez drugich, mogą tu wystąpić także inne antagonizmy osobiste. Nie do rzadkości należą na przykład próby „darmowego przejazdu" cudzym kosztem. Dlatego należy się starać organizować współpracę z kolegami reprezentującymi poziom ambicji zbliżony do własnego, jak również wspólnie rozwiązywać pojawiające się ewentualnie konflikty. Można też sięgnąć do literatury poświęconej zachowaniu się i pracy w grupie.
Tydzień zajęć na wyższej uczelni składa się zazwyczaj z kilku wykładów, natomiast pozostały czas przeznaczony jest na naukę własną. Doświadczenia studentów zdają się potwierdzać znaczenie obecności na owych wykładach:
„Wykłady są bardzo ważne, jeśli chodzi o zdobycie rozeznania w strukturze książek i podręczników. Korzystając z nich jako z okazji do poczynienia notatek i sformułowania pytań, robisz spory krok naprzód "
Wypracowana przez Tony'ego Buzana technika uczenia się podzielona jest na osiem etapów17:
Przygotowanie
1. Wyznaczenie czasu. Ważne jest określenie czasu przeznaczonego każdorazowo na naukę. Przede wszystkim dlatego, że z reguły pracujemy lepiej, mając do wykonania konkretnie zdefiniowane zadanie.
2. Ilość materiału. Ustalenie objętości materiału, jaki mamy w danym czasie przeczytać, napisać czy opracować, przyczynia się do jeszcze wyraźniejszego nakreślenia ram tego, co mamy wykonać.
Według Buzana zastosowanie się do zaleceń zawar-tych w punktach pierwszym i drugim zmniejsza odczuwany przez niektórych studentów strach przed książkami. Twierdzi on, iż obawę taką łatwiej jest przezwyciężyć, znając dokładnie rodzaj oraz ilość pracy do Wykonania.
3. Ustalenie podłoża informacyjnego. Ten etap oznacza inwentaryzację tego, co już się wie na dany temat. Można na przykład zrobić w myślach szybki przegląd wiadomości dotyczących przedmiotu nauki i zapisać na kartce kluczowe myśli i hasła. Czynność ta nie powinna Irwać dłużej niż kilka minut.
Przypomnienie sobie posiadanych już wiadomości na konkretny temat powoduje umysłowe nastawienie śię na odbiór informacji, jakie spodziewamy się spotkać. Innymi słowy, „wchodzimy na odpowiednie fale", co sprawia, że nauka będzie efektywniejsza. Jak z pewnością zauważyłeś, często potrzeba nam chwili, aby zaan-
65