img037 (37)

126 Tadeusz Sokołowski

dotyczące całokształtu sytuacji w danym państwie¹²⁶. Funkcjonują one w państwach, które po 1989 r. wstąpiły na drogę demokracji lub nowo powstałe i gdzie istnieją różne problemy. Misje sporządzają okresowe raporty, które są przekazywane do Sekretariatu i rozprowadzane wśród innych instytucji i państw członkowskich. Niektóre z nich są sporządzane specjalnie na potrzeby Przewodniczącego OBWE.

"" Każda misja wypracowuje swoje indywidualne mechanizmy reagowania na naruszenie praw człowieka, w zależności od istniejących warunków może to być np.:

1)    Ogólna interwencja u władz celem udzielenia wyjaśnienia;

2)    Zachęta poszkodowanych do dochodzenia swoich praw;

3)    Bezpośrednia interwencja u władz w sprawach indywidualnych.

Misje angażują się także w szeroko pojętych pracach edukacyjnych, skierowanych zarówno do instytucji państwowych, jak i do jednostek i społeczeństw. Przybierają one formę doradztwa, szkolenia, seminariów i warsztatów, upowszechniania dokumentów i publikacji z zakresu praw człowieka.

Wśród zadań misji jest również:

1)    Udział w demokratyzacji państw, poprzez:

a)    popularyzowanie wolnych i uczciwych wyborów, a także nadzór nad przebiegiem wyborów,

b)    wspieranie działań na rzecz organizowania krajowych instytucji zajmujących się kontrolą przestrzegania praw człowieka, w drodze doradztwa, szkoleń, pomocy finansowej,

c)    wspieranie dialogu politycznego między władzą a opozycją, rozwoju partii politycznych;

2)    Promocja praworządności, poprzez pomoc w procesie legislacyjnym, dotyczącym tworzenia norm zgodnych ze standardami międzynarodowymi w zakresie praw człowieka, tworzenia i monitorowania systemu sądownictwa, szkolenie policj i i służby więziennej;

3)    Wspieranie budowy społeczeństwa obywatelskiego, a w tym:

a)    włączanie organizacji pozarządowych w monitoring praw człowieka,

b)    szkolenie członków tych organizacji,

c)    wpływanie na rozwój niezależnych środków masowego przekazu,

d)    tworzenie i realizacja projektów mających na celu integrację społeczeństw wielonarodowych,

e)    przeciwdziałanie eliminacji i alienacji pewnych grup społecznych, zwłaszcza młodzieży, uchodźców.

Wg stanu z października 2003 r. długoterminowe misje OBWE są w Mołdowie i Gruzji; Centra OBWE w Kazachstanie, Uzbekistanie, Kirgistanie, Turkmenistanie, Tadżykistanie; Biura w Armenii i Azerbejdżanie oraz na Białorusi; Koordynator Projektów na Ukrainie. Zamknięto misję w Kosowie, Sandżaku i Wojewo-dinie, a także w Ukrainie, Estonii, Łotwie, Białorusi i Czeczenii.

¹²⁶ Szerzej na ten temat por.: A. Bieńczyk, Ludzki wymiar w działalności misji KBWE/OBV> z „Sprawy Międzynarodowe” 2000, nr 4, s. 87 i n.; A. Halaciński, Misje długoterminowe OBWE „Sprawy Międzynarodowe” 1995, nr 2, s. 163 i n.