img045 (35)

Międzynarodowa ochrona praw człowieka. Zarys    135

zawodowego; równość traktowania mężczyzn i kobiet, zwłaszcza w dostępie do pracy, wynagrodzenia, warunków pracy, ochronie socjalnej, nauce, wykształcenia zawodowego i kariery zawodowej; zobowiązanie państw do działań na rzecz informowania, konsultacji i uczestnictwa pracowników; dostęp do zadawalających warunków ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracy; ochrona dzieci i młodocianych; prawo osób w podeszłym wieku do emerytury lub opieki socjalnej i medycznej; prawo osób niepełnosprawnych do korzystania ze środków integrujących ze środowiskiem zawodowym i społecznym.

Karta zobowiązuje państwa członkowskie do zagwarantowania podstawowych praw socjalnych, a Komisję Europejską do przedstawiania przepisów zmierzających do urzeczywistnienia tych praw oraz do sporządzania rocznych sprawozdań z wykonania przez państwa członkowskie jej postanowień.

Celem ich realizacji Wspólnota Europejska podejmuje działania, mające za zadanie wsparcie i uzupełnienie działań państw członkowskich, m.in. w dziedzinie ochrony interesów pracowników w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę, prawa do informacji i konsultacji, prawa do reprezentacji i obrony zbiorowych interesów pracowników i pracodawców, równości mężczyzn i kobiet w dostępie do pracy i stanowisk oraz traktowania w pracy (art. 137).

Dla wspierania współpracy w dziedzinie polityk ochrony socjalnej między państwami członkowskimi oraz z Komisją Europejską został powołany Komitet do spraw Ochrony Socjalnej. Jego zadaniem jest badanie sytuacji w tej dziedzinie, wspieranie wymiany informacji, doświadczeń, opracowywanie sprawozdań, formułowanie opinii lub podejmowanie innych prac w ramach swoich kompetencji (art. 144).

4. Ogólne zasady prawne

Między prawem pierwotnym a prawem wtórnym znajdują się ogólne zasady prawne, które pozwalają wypełnić luki istniejące w systemie ustawodawczym oraz rozstrzygnąć wiele kwestii dotyczących interpretacji istniejącego prawa.

W ich skład wchodzą zarówno zasady prawne zakorzenione w tradycji prawnej państw członkowskich (np. zakazu działania prawa wstecz, pewności prawa, jednakowego traktowania, wysłuchania obydwu stron, jawności - przejrzystości), jak i zasady ujęte w prawie pierwotnym (traktatowym), w tym zasady fundamentalne (ustrojowe), a także prawo zwyczajowe. Są one realizowane wraz z zastosowaniem prawa, a zwłaszcza w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości, który potwierdził w nim istnienie (obowiązywanie) zasad, które stoją wyżej od prawa wtórnego, tj. mogą być podstawą do unieważnienia niezgodnych z nimi aktów prawa wtórnego. Obowiązek ciążący na Trybunale w zakresie poszanowania prawa w interpretacji i stosowaniu traktatu jest zawarty w art. 220 TWE. Niektóre z zasad są linią wytyczną działania dla administracji Wspólnot w razie niejasności lub luk w prawie wspólnotowym - np. art. 288 TWE zobowiązuje WE do pokrycia szkód spowodowanych przez instytucje lub funkcjonariuszy podczas wykonywania obowiązków.