skowych i prowadzono intensywne, a nawet gorączkowe badania, by ubiec przeciwnika. Przy okazji tych poszukiwań zastosowano różne ulepszenia, które potem posłużyły do celów pokojowych. Z natury rzeczy najbardziej zyskały takie dziedziny, jak komunikacja i łączność. Z repertuaru tych działów techniki wystarczy wymienić tylko samochód i radio, dwa wynalazki, które zresztą były znacznie wcześniejsze niż wojna, lecz wywarły wielki wpływ na społeczeństwa krajów rozwiniętych dopiero w okresie międzywojennym; w chwili zakończenia wojny wpływ' ten trudno było jeszcze przewidzieć, zwłaszcza w odniesieniu do radia.
Okres międzywojenny rozpoczął się w Europie wraz z rozejmem w Com-piegne 11 listopada 1918 r., mimo że nie wszystkie kraje brały udział w wojnie, a zakończył 1 września 1939 r., choć dla paru społeczeństw i państw nieco późniejsza data jest bardziej właściwa (kraje bałtyckie czy bałkańskie). Społeczeństwa europejskie rozwijały się częściowo w nowych granicach państwowych, zwłaszcza w centrum i na wschodzie kontynentu. Bardzo ważną kwestią polityczną, która na życie społeczeństw wywarła poważny wpływ, była utrata przez Europę - przede wszystkim zachodnią - dominującej pozycji w świecie zarówno pod względem polityczno-wojskowym, jak i gospodarczym, na rzecz Stanów Zjednoczonych Ameryki, a wkrótce też Japonii.
Tab. 2. Ludność niektórych krajów europejskich 1920-1938 w tys.
Kraje |
1920 |
1930 |
1938 |
W. Brytania |
42 769 |
44 791 |
46 211 |
Belgia |
7462 |
8092 |
8375 |
Dania |
3267 |
3550 |
3764 |
Francja |
39 210 |
41 835 |
41 950 |
Hiszpania |
21 338 |
23 560 |
24 849a |
Holandia |
6865 |
7953 |
8680 |
Niemcy |
59 177 |
64 280 |
67 800b |
Norwegia |
2653 |
2815 |
2917 |
Polska |
26 664 |
31 258 |
34 849 |
Szwecja |
5904 |
6142 |
6290 |
Włochy |
38 033 |
41 230 |
43 680 |
ZSRR |
136 800 |
147 000c |
170 600d |
a 1935 b 1937. W 1938-wraz z anektowaną Austrią i Sudetami - 78 780 tys. c 1926 r. d Liczby niepewne, zwłaszcza z lat trzydziestych. W 1930 r. ludność europejskiej częs'ci ZSRR liczyła 116 063 tys.
Źródło: Maty Rocznik Statystyczny J939\ Wielka encyklopedia powszechna PWN, t. 12, Warszawa 1969, s. 777.