img089

“me

ho

Zasada minimalizacji kosztów żywienia

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na paszochłonność produkcji wyrażającą się zużyciem składników pokarmowych na 1 kg mleka. Decydu o tym wiele czynników niezależnych (rasa zwierząt, ich wartość genetyczna) oraj zależnych od producenta. Do tych ostatnich można zaliczyć m in wydajność jed nostkową zwierząt, optymalne dawki pokarmowe, właściwe receptury mieszane paszowych, zastępowanie pasz drogich tanimi, racjonalny zakup pasz oraz obn żenie kosztów produkcji, konserwacji i przechowywania pasz.

Poziom wydajności mlecznej uzależniony jest m in od intensywności żywię Istota problemu polega na zachowaniu zgodności poziomu intensywności ż. nia zwierząt z poziomem intensywności produkcji pasz. Na przykład jeżeli do wysokiego poziomu wydajności użytków zielonych me dostosuje się systemu ich użytkowania, tzn. sposobu spasania, prowadzi to do dużego marnotrawstwa paszy.    .S

W produkcji mleka pasza bytowa (jest nią głównie pasza objętościowa) jest kosztem stałym, podobnie jak robocizna czy koszt utrzymania obory i jej wypo żenie. Tym samym, im większa wydajność zwierząt, tym mniejsze obciążę jednostki mleka kosztami paszy bytowej. Ta prawidłowość sprawia, że prace ho^ dowlane ukierunkowane są na wzrost potencjału produkcyjnego zwierząt. Dlatego też dostosowanie intensywności żywienia do poziomu mleczności krów ma istotne znaczenie dla obniżenia kosztów stałych i ekonomicznie uzasadnionego podnoszenia nakładów paszy produkcyjnej.

W żywieniu bydła konieczne jest zachowanie równowagi między zapotrzebowaniem a pokryciem pasz. a zwłaszcza zapewnienie niezbędnego poziomu składników pokarmowych oraz właściwych między nimi proporcji. Liczne badania wykazały, że żywienie krów wiąże się z pewnymi ujemnymi konsekwencjami wynikającymi ze specyficznych warunków naturalnych gospodarstwa prowadzących do:

nadmiernego zużycia pasz w okresach ich obfitości i niedożywiania w okresach ich braku,

nadmiernego zużycia białka lub wyraźnych jego niedoborów,

stałych lub okresowych niedoborów witamin i składników mineralnych. Stwierdzone nieprawidłowości w żywieniu krów, a zwłaszcza niewłaściwy stosunek energetyczno-białkowy w dawce pokarmowej, ujemnie wpływają na poziom ich wydajności mlecznej.

Ważnym zagadnieniem jest opłacalność substytucji (zastąpienie jednej uprawy paszy - drugą). Opłacalność substytucji zależy od stopy substytucji oraz cen poszczególnych pasz. Stopa substytucji informuje, ile jednostek masy (kg) paszy należy wprowadzić do żywienia na miejsce jednej jednostki masy (kg) paszy wycofywanej. Ustalenie stopy substytucji dwóch pasz w żywieniu krów może być

utrudnione z tytułu zróżnicowanego stosunku energetyczno-białkowego tych pasz.

Następnym wskaźnikiem wpływającym na efektywność żywienia zwierząt jest przeciętny koszt 1 j o Obliczamy go z ilorazu kosztów pasz przez globalną ilość inwartych w nich jednostek owsianych. Okazuje się, że wskaźnik ten przy znacz-j łtym wzroście wydajności krów stale wzrasta. Uwarunkowane to jest zmianą | utruktury skarmianych pasz. Wzrasta udział pasz treściwych, w których koszt j l I o jest znacznie wyzszy niż w paszach objętościowych. Sytuacja ta spowodo-| wnna jest ograniczonymi możliwościami pobrania suchej masy u krów wybitnie I iniuoznych Średnia dawka paszy dla krowy o wysokiej mleczności wynosi ok.

| ni kg s.m., zawierającej 16% surowego białka; udział pasz objętościowych w rliece wynosi 35%; zawartość surowego włókna jest mała (ok 15%).

/e wzrostem wydajności krów. po przekroczeniu określonego poziomu (powy-jnj 6 000 kg), wzrastać będzie wskaźnik paszochłonności produkcji oraz przelotny koszt jednej jednostki owsianej. Spowoduje to, że koszt produkcji 1 dcm^! mleka może ulec zwiększeniu (prawo malejącej efektywności nakładów).

W myśl tego prawa - wzrostowi intensywności nakładów po przekroczeniu l-nwnego poziomu przy danej me zmieniającej się technologii, towarzyszy zmniejszanie się przyrostu produkcji z każdej kolejnej jednostki stosowanego nakładu. W konsekwencji, korzyści ekonomiczne są niewspółmiernie niskie w stosunku do i uniesionych nakładów Obniżenie przeciętnego kosztu 1 j.o. możliwe jest dzięki '.Mrmianiu pasz objętościowych (są to pasze tanie).

Zasada minimalizacji powierzchni paszowej

Obniżki kosztów produkcji mleka należy szukać już 'na polu", a nie dopiero "w oborze". Racjonalizacja gospodarki paszowej dotyczy przede wszystkim: maksymalizacji pozyskania składników pokarmowych z 1 ha powierzchni paszowej (poprawna rejonizacja roślin, właściwa technologia produkcji, wzrost plonów, optymalna struktura produkcji pasz, optymalna skala i struktura produkcji zwierzęcej);

racjonalnego żywienia zwierząt (optymalna gospodarka zasobami paszowymi.

wybór optymalnej technologu żywienia).

Plon składników pokarmowych zależy m in. od plonu zielonej masy (im wyższy plon, tym niższy koszt), rodzaju rośliny, technologii uprawy i zbioru oraz sposobu konserwacji.

Ponadto ważna jest nie tylko wielkość składników odżywczych, jaką potencjalnie można uzyskać z 1 ha. lecz ta ilość składników pokarmowych, którą można będzie przetworzyć na produkty zwierzęce (z uwzględnieniem strat podczas

sprzętu konserwacji, przechowywania i skarmiania).

Wydajność składników pokarmowych z jednostki powierzchni jest tylko jednym z kryteriów wyboru rośliny pastewnej do uprawy Innymi ważnymi wielkościami są - dostępność uzyskiwanej paszy w różnych okresach roku i koszt wyprodukowania każdej tony paszy. Wybór rośliny pastewnej może być także podyktowany szczególnym zapotrzebowaniem pokarmowym krów w kolejnych stadiach laktacji.

112