img091 (25)

Torbielak

(icystoma s. cystadenoma)

Gruczolak (adenoma) powstaje z komórek gruczołów zewnątrz- i we-wnątrzwydzielniczych, nie wykazujących cech atypii. W zależności od budowy histologicznej dzieli się go na gruczolaka litego (adenoma solidum), cewkowa-tego (a. tubulare), pęcherzykowego (a. alveolare s. folliculare), zbudowanego z drobnych gronek ya.~aćinosum) oraz złożonego z gruczołów mieszanych (a. mixtum). Miąższ nowotworu stanowi tkanka gruczołowa, a podścielisko -równocześnie rosnąca tkanka łączna. Nabłonki gruczołowe nowotworu produkują wydzielinę; ale nie posiadają przewodów wyprowadzających,jco powoduje często zaleganie jej w cewkach. Z reguły w gruczolakach jest proporcjonalny rozplem miąższu i podścieliska, ale w nowotworach powstałych z gruczołów wewnątrzwydzielniczych może przeważać rozrost miąższu nad zrębem.

Gruczolaki umiejscowione na powierzchni, np. w skórze lub błonach śluzowych, rosną w formie polipa względnie są uszypułowane. Natomiast gruczolaki wywodzące się z narządów wewnętrznych (jajnik) gruczoł mlekowy, tarczyca) przybierają na ogół kształt kulisty.    '

Gruczolaki często występują łącznie z innymi nowotworami, np. zj/yłóknia-kiem (fibroadenoma - włókniakogruczolak), chrzęstniakiem (chondroadenoma -chrzęstniakogruczolak), a także ulegają złośliwieniu (    - gru-

czolakorak).

“Torbielak, czyli gruczolakotorbielak (adenocystoma) to specyficzna postać nadmiernie wydzielającego gruczolaka. Wskutek rozciągania gruczołu przez wydzielinę powstają większe przestrzenie wysłane nabłonkiem, czyli torbiele (cystes). Ich zawartość stanowi płyn surowiczy, śluzowy lub koloidowy, np. vv tarczycy. Jeżeli powstające torbiele są drobne i pojedyncze, to jest to gruczolak torbielowaty ( adenomacysticum s. cystoma uniloculare), jeżeli zaś jest ich wiele i są duże - gruczolak torbielowaty (adenocystoma s. cystoma multjloculare). Czasem do światła rozszerzonych gruczołów wrastają brodawkowate wypustki nabłonka i powstaje torbielak brodawczakowaty (    papitliferum). Nabło

nek cewek, wskutek rozciągania, jest silnie spłaszczony, a podścielisko łącz-notkankowe - na ogół dość skąpe. Gromadząca się w nadmiarze wydżielina może czasem spowodować pęknięcie torebki guza nowotworowego.