img094 (18)

9*

rakteryzuje, iż jego zasadnicza pozycja jest odwrotna do zwykłego teodolitu. Ka on rtonież lirnbus złączony z lunetą, a podział kręgu biegnie w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara {typ stary). Spodarka o. kulistym zakończeniu przechodzi w pochwę, którą nasadza się na główkę trzpienia wbitego lub wkręconego w obudowę górniczą lub wbitego wprost rr skałę. Dragi koniec pochwy ukształtowany w postaci dwóch szczęk, po ich zaciśnięciu obejmuje kulisto zakończoną część teodolitu. Taka konstrukcja teodolitu eliminuje konieczność używania statywu oraz zapewnia automatyczne centrowanie instrumentu na punktach.

Jafc już zaznaczyliśmy na wstępie, przedstawiony opis teodolitu odnosi się zasadniczo do dawnych konstrukcji. Posługiwanie się każdym ulepszonym instrumentem po zaznajomieniu się z katalogiem fabrycznym nie nasuwa żadnych Trudności, jeżeli macy' dobrze opanowane zasady działania, rektyfikacji 1 obsługi instrumentu o opisanej poprzednio prostej konstrukcji (ryo. 101) ,

2,$.2.2. Systemy osiowe teodolitów

V budowie teodolitów wyróżnia się trzy najczęściej spotykane systemy osiowe (układy) teodolitów.

1) Syf;ten jednoosiowy (rys. 10?a), 7 tej konstrukcji limbus jest przymocowany ig stale dc spodarki. TTkład jednoosiowy nożna spotkać w teodolitach dewnycfc typów c małej dokładności, a obecnie znajduje on aastosowa-

By3. 107

nie w slwelatoracfc z kręgiem poziomym. S>po uszka posiada tuleję, w której osadzona jest i cbraco się oś główna alidndy. Ka oai tej obraca cię alidsda z lunetą. Dc unieruchomienia alidady względom spodarki, a więc i względem limbusa, siu;sy śruba zaciskowa (sprzęgę jąca) S, a dokładne