img282 (5)

2)    Zaimki osobowe atoniczne + wyraz następny, np. sc lo ilicron [sdoójeron],

3)    Rzeczownik f wyraz (grupa wyrazów) w funkcji przydawki, np. al dolo azul [elOjeloaGul], el coche de Fedro [elkóceóepeóro].

4)    Czasy złożone i konstrukcje peryfrastyczne (opisowe),

np. ha traido las guitarras [atraióo lasyitaras], tienes que hacerlo [tjeneskeaOerlo].

Połączenia międzywyrazowe dotyczą zarówno samogłosek, jak i spółgłosek. W przypadku grup wokalicznych istnieją dwa rodzaje enlace. Pierwszy polega na łączeniu 2 jednakowych samogłosek znajdujących się w wygłosie i nagłosie i sprowadza się do 3 podstawowych typów:

1)    V akcentowana długa <- V akc./nieakc. + V akc.,

np. [mama:kornióo] mama ha comido, [bendra: ntes] vendra ant es, [este:ksito] este exito, [nwestra: Ima] nuestra alma.

2)    V akcentowana krótka-s-Y akc. + V nieakc.,

np. [estakaBaóo] estd acabado, [tendraóelantaóo] tendra adelan-tado.

3)    V nieakcentowana krótka <- V nieakc.-(-V nieakc., np. [kaóamiva] cada amiga, [paraBana] para Habana.

Drugi rodzaj wokalicznych łączeń międzywyrazowych dotyczy grup składających się z 2 różnych samogłosek.

Jak już wspomnieliśmy w rozdziale poświęconym dyftongom i tryftongom w przypadku zbiegu 2 samogłosek mocnych (są nimi średnie [e, o] i niska [a]) ma miejsce tzw. hiatus lub rozziew, czyli wymawianie tych samogłosek w osobnych sylabach (np. [re-al] real). Jednocześnie zwróciliśmy uwagę na to, iż w szybkiej mowie potocznej hiatus wykazuje tendencję do zanikania, co w konsekwencji powoduje dyftongizację wymienionych grup wokalicznych (np. [rjal] zamiast re-ól).¹ Podobne zjawisko występuje nie tylko w śródgłosie, lecz także w połączeniach międzywyrazowych, gdzie nazywa się je synalefą (hiszp. sinalefa). Synalefa cechuje potoczną wymowę hiszpańską, a także sylabę metryczną. Artykulacja jednosylabowa 2 samogłosek mocnych dotyczy następujących grup wokalicznych:

[ea] ([tc—alńBo] te alabo)

[oa] ([ło_apója] lo apoya)

[ae] ([la^ernpresa] la empresa)

[ao] ([la_orexa] la orejd)

[eo] ([te^oróeno] te ordenó)

[oe] ([ótro„episóójo] otro episodio)

[eao] ([bwelfie^a^oir] vuelve a olr)

[oae] ([empjeOo^a^eBitar empiezo a evitar)

Jak łatwo zauważyć synalefa występuje zarówno wtedy, gdy głoska bardziej zamknięta ([e, o]) poprzedza bardziej otwartą [a], jak i w pozycji odwrotnej ([a] przed [e, o]). Synalefę mogą także tworzyć samogłoski o jednakowym stopniu otwarcia ([e], [o]). W przypadku grup wokalicznych składających się z 3 samogłosek, ośrodkiem sylaby jest samogłoska najbardziej otwarta (a w grupach [eao], [oae]).

Połączenia konsonantyczne dotyczą tylko jednakowych spółgłosek występujących w wygłosie i nagłosie. Główne przypadki połączeń tego typu są następujące:

1)    [s] + [S] = [s]

np. [loswejios] los sueńos, [lasóyas] las sogas.

2)    [n] + [n] = [n] lub [n:]

np. [sinraóje] sin nadie, [un:evó0jo] un negocio.

3)    /IV + [r] = [r]

np. [eBitarjesyo] evitar riesgo, [komprarósas] comprar rosas.

4)    [1] + [1] == [1] 'lub [1:] np. [el:ómo] el lomo.

W mowie potocznej wydłużenie artykulacyjne typu [n:, 1:] w zasadzie nie występuje. Wymienione połączenia konsonantyczne wymawia się jak zwyczajną spółgłoskę w pozycji interwokalńej. Pewne wydłużenie ma miejsce tylko w przypadku wymowy wolnej łub emfatycz-nej.

Warto także zaznaczyć, iż spółgłoski typu [n:], [1:] nigdy nie ulegają podwojeniu, czyli tzw. geminacji (hiszp. geminacióń).

Ćwiczenia

Powtórzyć za lektorem następujące wyrazy:

a) papa habla [papa:Bla], hara ant es, es te eje, mestro oro, traera armas, buena arna, piensa antes, esta karto, nuestro ojo, este eco, lo que era, todo hornbre.

63

1

/.jiiwmko lo określa się w fonetyce hiszpańskiej jako sineresis.