Opisane wyżej przykłady prowadzą nas do pojęcia bardzo podobnego do pojęcia granicy funkcji w punkcie. Różnica polega tu tylko na tym, że wyrazy ciągu (xn) należą bądź tylko do lewostronnego, bądź tylko do prawostronnego sąsiedztwa punktu x0. Przyjmijmy więc następującą definicję.
1. Niech funkcja / będzie określona w pewnym prawostronnym sąsiedztwie S+(x0) punktu x0. Granicą prawostronną funkcji / w punkcie x0 jest liczba g - co zapisujemy lim f{xn) = g - wtedy i tylko wtedy, gdy dla dowolnego ciągu (x„), którego wyrazy xn e S+(x0) oraz lim xn = x0, prawdziwa jest rów-
n—>oo
ność lim f(xn) = q.
Zapis symboliczny:
dcf. .
J|njo+/M = 9 <=> A [(x„ e S+(x0) A(lim>xn = x0) =>lim/(xn) = g]. 1
£apl* symboliczny:
lim f(x) = go A [(x„ e S (x0) a lim xn = x0) => lim f(xn) - g]■
k u0 (x„) 1' n ' n-*oo n->cc
W obu przypadkach dopuszczamy możliwość, że g = +<x> lub g = -<».
(>i /ywiście prawdziwe jest następujące twierdzenie.
ch funkcja / będzie określona w pewnym sąsiedztwie S(x0) punktu x0. lnica funkcji / w punkcie x0 istnieje i jest równa g wtedy i tylko wtedy, gdy tnleją granice: lewostronna i prawostronna tej funkcji w tym punkcie, i grani-te są równe g\
lim f(x) = g <=> [ lim f(x) = lim f(x)= g ].
X->X„ x->x0+ x—>X0'
PR/YKtAD 11.
/najdźmy granice jednostronne funkcji / w punkcie x0 i zbadajmy, czy istnieje granica tej funkcji w tym punkcie, jeżeli:
•0 / (x) = |Yj. X0 = 0; | |
f 2x - 5 |
dla x < 2, |
b)/(x) = | x1 - 5x + 6 |
dla x > 2, X° |
l x - 2 | |
J-x, dlax<0, | |
Ad a) Zauważmy, że /(x) |
1 x, dla x > 0. |
Zatem
lim /(x) - lim (-x) = 0
x-*o- x->0_ v
oraz
lim ,/(x) = lim (x) - O.
x-+o+J v ' x->0+v
Granice jednostronne w punkcie x0 - 0 istnieją, obie są równe 0, więc istnieje
też lim f(x) i
x->cr v '
limA/(x) = 0.
n->co
Niech funkcja / będzie określona w pewnym lewostronnym sąsiedztwie S_(x0) punktu x0. Granicą lewostronną funkcji / w punkcie x0 jest liczba g - co zapisujemy lim f(xn) - g - wtedy i tylko wtedy, gdy dla dowolnego ciągu (x„), którego wyrazy xn e S (x0) oraz lim xn = x0, prawdziwa jest równość
lim/(x„) = 9.