img443 (4)

Rozdział I

Święta Przestrzf.ń i Sakralizacja świata

Homogeniczność przestrzeni a hierofania

Dla człowieka religijnego przestrzeń nie jest homogeniczna — wykazuje zerwania i szczeliny; zawiera części jakościowo różne od innych. „Nie zbliżaj się tu!” — rzekł Pan do Mojżesza — „Zdejm sandały z nóg, gdyż miejsce, na którym stoisz, jest ziemią świętą”¹. Istnieje więc przestrzeń święta, to znaczy „naładowana energią”, brzemienna w znaczenia, istnieją też inne obszary przestrzeni, które nie są święte, a w rezultacie nie mają struktury i trwałości, obszary „amorficzne”. Człowiek religijny przeżywa tę niehomogeniczność przestrzeni jako przeciwieństwo między przestrzenią świętą — to znaczy jedynie r z e -czywistą, rzeczywiście istniejącą — a wszelką inną przestrzenią otaczającą go jako nieforemny świat.

Owo doświadczenie religijne powiadające, że przestrzeń nie jest homogeniczna, stanowi przeżycie pierwotne, które możemy postawić na równi z „ustanowieniem świata”. Nie chodzi przy tym o czysto teoretyczną spekulację, lecz o pierwszorzędne przeżycie religijne, poprzedzające wszelką refleksję o świe-

1

Wj III 5; przełożył ks. Stanisław Łach. [Przyp. tłum.]