IMG 38 (6)

210 • kitara

szami, których K. przemieniła w wieprze. —» Heros, dzięki pomocy -»Hermesa, który daf mu roślinkę ->moly mającą moc magiczną, uniknął losu pozostałych bohaterów. Po pewnym czasie zmusił K., by odczarowała jego towarzyszy. Następnie czarodziejka uwiodła Odyseusza i urodziła mu kilkoro dzieci, m.in. -> Telegonosa, założyciela miasta Tusculum. Pomimo że miała niezwykłą moc dokonywania cudów, bogowie pozostawili ją jako zwykłą śmier-telniczkę. Znamy ją z —»Odysei Homera, z mitów o —> Argonautach. • Często występuje na malowidłach wazowych. W czasach nowożytnych przedstawiali ją malarze, dramatopisarze i muzycy. R Corneille napisał w 1675 r. sztukę Circe. Operę Circe do tekstu Corneille’a skomponował w tym samym roku M.A. Charpentier. Badacze poszukujący wyspy, na której przebywała K., lokują ją w Cir-ceii (dziś. wieś Circelo), wLacjum. Patrz także Eurylo-chos, Preneste, Skylla.

kitara, drewniany instrument muzyczny używany przy śpiewach chóralnych (obrzędowych) i na konkursach muzycznych w grze solowej (tzw. agonach). Miała kształt czworokątny oraz siedem lub więcej strun. Atrybut jednej z -»muz, -»Erato. Patrz także aojdowie, Klio.

Kleobis, syn -»Kydippe z -> Argos. Bogowie obdarzyli go cennym darem: cichą śmiercią we śnie. Gdy jego matka, kapłanka -> Hery, musiała jechać do świątyni świętym wozem, a nie było wołów, razem ze swym bratem Bito-nem zaprzągł się do wozu.

Klimena, Klimene,¹ córka —> tytana —»Okeanosa i —> Tety-dy. Żona etiopskiego króla -» Meropsa. Królowa fenicka, która urodziła -»Heliosowi syna —» Faetona i córki —> he-liady, które po śmierci brata opłakiwały go tak długo, aż przez bogów zostały przemienione w topole. Miała wielu kochanków. W mitologii greckiej kilka postaci nosiło to imię. ² Inna K. (a może ta sama?) była żoną —> Japeta, z którym miała sławnych synów: -> Atlasa, -»Epimete-usza, Menojtiosa i -> Prometeusza.³ Jeszcze inna K. była córką -ł Minyasa, króla Orchomenos. Była też K.,⁴ córka -»Katreusa, siostra -» Aerope, Apemosyne i Altajmene-sa. Została wydana -»Naupliosowi, który miał ją sprzedać w niewolę, a ostatecznie ją poślubił. Patrz także Admet, Atalanta, Myrtilos, Palamedes.

Klio (‘sławiąca’), jedna z dziewięciu -»muz, córka -»Zeusa i bogini pamięci -> Mnemosyne, o czym wspomina Hezjod w-» Teogonii (w. 35 n., w. 915) Opiekunka historii, sławiła chwałę bohaterów i lu-

du. Przedstawiano ją różnie: albo trzymała w prawej dłoni trąbkę, by rozpowszechniać wielkie wydarzenia, albo —>kitarę, by opiewać czyny bohaterskie. Kiedy indziej znów miała klepsydrę, symbolizującą porządek następujących po sobie zdarzeń. Na innych wizerunkach widzimy K. z tabliczką do pisania i rylcem bądź ze zwojem papirusu w ręku. Znana jest opowieść, która głosi, że K. wyśmiała nierozważnie miłość —»Afrodyty do —> Adonisa. Bogini zemściła się na niej, K. również zakochała się w śmiertelniku —> Pierosie, synu Magnetosa, któremu urodziła syna —>Hiacynta.

Klitajmestra, córka króla —> Sparty —»Tyndareosa i —> Ledy. Siostra —> Heleny, —» Kastora i Polideukesa. Była żoną króla Myken —»Agamemnona, matką —»Elektry (—» Laodike),

—»Ifigenii, Chryzotemis i —> Orestesa. Jedna z najbardziej znanych bohaterek tragedii greckiej: Agamemnona i Ofiarnie Ajschylosa, które z Eumenidami tworzą trylogię Oreste-ja, oraz Ifigenii wAulidzie Eurypidesa, a także Elektry Sofo-kłesa i Eurypidesa. Razem ze swoim kochankiem —»Ajgi-stosem zamordowała męża powracającego z wojny trojańskiej, mszcząc się na nim za złożenie w ofierze —»Artemidzie ich córki Ifigenii. Także jej kochanek miał powód do zemsty; ojciec Agamemnona —»Atreus, zabił jego ojca, Tyestesa. Siedem lat później K. zginęła z ręki syna Orestesa, który wspólnie ze swoją siostrą Elektrą postanowił pomścić śmierć ojca. Orestes zabił również kochanka matki. Od tej pory błąkał się ścigany jako matkobójca przez boginie zemsty —> erynie. • Wizerunek K., oprócz literackiego stworzonego przez greckich tragików, zachował się na licznych malowidłach wazowych. Patrz także Aletes, Demo-dok, Kasandra, Menelaos, Myrtilos, Perieres, Testios.

Kloto (łac. Clotho, Nona; ‘przędząca’, ‘prządka’), jedna z trzech —> mojr. Siostra —»Lachesis i —> Atropos. Córka —» Zeusa i —»Temidy (według innej tradycji: —> Nyks i -» Erebu). Wyznaczała los człowieka, zanim się urodził. Przędła nić ludzkiego żywota; obracająca się kądziel symbolizowała bieg życia.

Klytia, —» nimfa zamieniona przez boga słońca —> Heliosa w słonecznik. Kochała się w Heliosie bez wzajemności. Według niej Leukotoe, córka króla Babilonu, była przyczyną jej niepowodzeń w miłości. Oskarżyła ją przed jej ojcem, który rozkazał żywcem zakopać córkę w piasku. Helios podjął się próby odzyskania Leukotoe, ale już było za późno, zamienił ją jedynie w tymianek, znienawidzoną zaś K. w słonecznik.