IMG40 (4)

34 II. Cele wychowania

LITERATURA

Bauholiba A., Uniwersalny i swoisty charakter ostatecznych celów wychowania, |w.] Bliskie i dalekie cele wychowania, Warszawa 1087.

ClGHOŃ W., Aksjologiczne podstawy teorii wychowania, Kraków 1980.

ClOHOŃ W., Pojęcie procesu wychowawczego i jego aksjologiczny sens, „Kwartalnik Pedagogiczny" 1981, 3.

Denek K., Cele wychowania w systemie edukacji narodowej, „Forum Oświatowe" 1990,1.

GLOTON R., Cl.ERO C., Twórcza aktywność dziecka, Warszawa 1985.

GuRYCKA A., Struktura i dynamika procesu Wychowawczego, Warszawa 1979.

Kohlbbro L., Mayer R., Rozwój, jako cel wychowania, (w:] Z. Kwieciński, L. WITKOWSKI, Dylematy i kontrowersje we współczesnych pedagogiach, Warszawa 1993.

Konarzewski K., O wychowaniu w szkole, [w:] IC. Kruszewski (red.), Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, Warszawa 1994.

KONARZEWSKI K., Teoria wychowania a światopogląd, „Kwartalnik Pedagogiczny" 1981,3.

Lewowicki T., Przemiany oświaty, Rzeszów 1994.

Łobocki M., ABC wychowania, Warszawa 1992.

ŁOBOCKI M., O wartościach w wychowaniu, „Problemy Opiekuńczo-Wychowawcze" 1993, 9.

MARYNOWICZ-HETKA E., Pomoc w rozwoju dziecku i rodzinie, Łódź 1986.

Matusewicz Cz., Psychologia wartości, Warszawa-Poznań 1975.

Michałowski Si, Pedagogia wartości, Bielsko-Biała 1993.

OBUCHOWSKI K., Adaptacja twórcza, Warszawa 1985.

OhBRYCHT K, (red.), Edukacja aksjologiczna, Katowice 1994.

POPIELSKI K.,„Scris” i „wartość" życia jako kategorie anlropologiczno-psychalo-giczne, (w:j K. POPIELSKI (red.), Człowiek — pytanie otwarte, Lublin 1987.

Radlińska .1., Pedagogika społeczna, Wrocław-Warszawa-Kraków 1961.

llOLLEK S., Cele wychowania — tworzenie i odradzanie, (w:) Bliskie i dalekie cele wychowania, Warszawa 1987.

Skórny Z., Wartości a wychowanie, „Edukacja" 1990, 2.

świUA H. (red.), Młodzież u wartości, Warszawa 1979.

o. teoirCę (^cUx^cma/ “" tcorid i0^jAOUo/rvico (J)

ROZDZIAŁ iii

Metody wychowania

Metody wychowania zajmują znaczące miejsce w realizacji całokształtu procesu wychowawczego. Aby to miejsce bliżej określić należy sobie uświadomić, co składa się na realizację owego procesu. Najczęściej wymienia się tu określony sposób działania, powodujący oczekiwane zmiany zgodne z uprzednimi założeniami. Jeżeli owe sposoby działania są celowe, planowe i przemyślane, możemy wówczas mówić o metodach wychowania.

Jednocześnie przypomnijmy, że proces wychowania nie sprowadza się jedynie do behawiorystycznej formuły

S-t R

(bodziec) (reakcja),

tj. związku mechanistycznego, istniejącego między metodą działania (S) a sposobem zachowania się wychowanka (A). Wychowanie jest bezsprzecznie procesem złożonym. Ukazuje to wyraźnie powszechnie znana i uznawana zasada determinizmu S. L. Rubinszlejna (J. Strelau, A. Jurkowski, Z. Rutkiewicz 1977, ś. 24) głosząca, że przyczyny zewnętrzne (wpływy wychowawcze) działają zawsze okrężnie poprzez uwarunkowania wewnętrzne, Zatem każda z zastopowanych metod wychowawczych nie będzie oddziaływała bezpośrednio, lecz poprzez doświadczenia i możliwości wychowanka. Słowem, stosując pewne metody należy mieć na względzie podmiot działania, którym jest wychowanek.

1. Pojęcie „metody wychowania"

Etymologicznie słowo „metoda" wywodzi się z języka greckiego mctliods, czyli droga, Hposób postępowania.

T. Kotarbiński (1957, s. 5) nazywa metodą „sposób zastosowany ze świadomością możliwości jego zastosowania w przypadkach takiego typu, którego egzemplarz w danym wypadku rozpatruje osoba działająca"