IMG$26 (4)

V. Praca wychowawcy klasy z uczniami trudnymi na godzinach

wychowawczych..........«    .    .    .    147

1.    Podstawowe zadania godzin wychowawczych.....148

2.    Organizowanie godzin wychowawczych przy współudziale uczniów ............. 153

3.    Możliwości stosowania technik wychowawczych.....160

a.    Techniki sondażu opinii o uczniach.......161

b.    Techniki socjodramatyczne i decyzji grupowej ....    167

c.    Błędy w przeprowadzaniu technik wychowawczych •    . .174

4.    Wspomaganie i mobilizowanie uczniów do nauki ....    177

Vi. Praca wychowawcza z uczniami trudnymi podczas zajęć pozalekcyjnych ...............*    181

1.    Potrzeby pomagania uczniom w nauce i aktywizowania ich

w działalności .......... 182

2.    Funkcjonowanie zespołów wyrównawczych......187

3.    Ideowo-wychowawcza działalność ZHP .......    194

4.    Działalność kół zainteresowań i organizacji społecznych .    202

5.    Organizowanie wycieczek i imprez szkolnych.....209

Zakończenie.................214

Bibliografia .    -r-    .    .    ............217

WSTĘP

Każdy nauczyciel — wcześniej czy później — spotyka się z uczniami sprawiającymi trudności wychowawcze. Można powiedzieć nawet, iż ich obecność w codziefrnej praktyce życia szkoły jest zjawiskiem nieuniknionym. Istniejące pod tym względem różnice między szkołami i klasami są raczej różnicami stopnia niż gatunku. Wszędzie tam bowiem mamy do czynienia ze zróżnicowaną społecznością uczniowską, złożoną z osób bardziej lub mniej przygotowanych do wymagań stawianych im przez regulamin szkolny i nauczycieli. Trudno dziwić się temu, skoro uczniowie nasi mają różne zainteresowania i upodobania, zdolności i uzdolnienia, poddawani są nie zawsze skutecznym oddziaływaniom wychowawczym ze- strony rodziców i szkoły oraz wpływom środowiska rówieśniczego. Byłoby więc rzeczą dawną i niezrozumiałą, gdyby istniały szkoły i klasy, w których nigdy nie natrafiano by na żadne kłopoty natury wychowawczej. Sytuacja taka wydaje się chyba możliwa jedynie w szkole, gdzie uczniów zamieniono by w bezduszne roboty, podporządkowane niewolniczo centralnemu sterowaniu. Toteż warto podkreślić, iż cały szereg trudności wychowawczych, jakie nauczycielom sprawiają uczniowie, to zjawiska normalne w życiu szkoły. Dopiero ich szczególne nasilenie, a zwłaszcza uporczywość, z jaką występują i okazywany przez ucznia brak wyraźnej podatności na oddziaływania nauczycieli czy też pewna bezradność nauczycieli, pozwala je kwalifikować do zjawisk nienormalnych, zakłócających prawidłowy tok zajęć dydaktyczno--wychowawczych.

W powyższym znaczeniu sprawiane przez uczniów trudności wychowawcze miały miejsce od samego początku dziejów oświaty i wychowania. Prawdopodobnie różne było tylko ich nasilenie i wyeksponowanie niektórych przejawów trudności wychowawczych, czyli używanego tutaj zamiennie określenia nieprzystosowania społecznego uczniów. Współcześnie panuje dość powszechnie uznawany pogląd, iż stopień nasilenia owych trudności wzrasta i to nie tylko w naszym kraju. Świadczy o tym m.in. zwiększająca się stale liczba małoletnich i młodocianych narkomanów oraz wzrost przestępczości nieletnich (por. Kru-