IMG125 (2)

na i uwydatniało strukturę jego losu życiowego na tle losu społeczeństwa¹⁶.

Morfologia konkretnego losu ludzkiego jest zupełnie możliwa, podobnie jak morfologia świadomości tego losu dokonana na podstawie zapisu autobiograficznego. Morfologia setek takich losów i ich odzwierciedleń w świadomości, czyniona po to, by odkryć mechanizm losu i świadomości narodu, proces przemian kultury i społeczeństw, doprowadzić do syntezy jednostkowego i ogólnego w formie analizy naukowej — czyż jest możliwa? Nie wiem, ale próbować trzeba. Osiągnięcie naukowe W. J. Proppa inspiruje do takich prób.

Piszą swoje autobiografie ludzie mityzując tak lub inaczej po trosze swoje życie, bo każdy w marzeniach chciałby być i bywa „bohaterem z bajki” w swym życiu. Pozostawiają swoje autobiografie — operując przeżyciami i działalnością wielu pokoleń ludzi — klasy społeczne, narody i ich kultury, przekształcając z czasem marzenia o czynach kiedyś możliwych tylko w bajce w rzeczywistość lub ustępując miej-

¹⁸ Por. B. Gołębiowski, Z. Grzelak O strukturze tfeści ISO pamiętników. W: Nad pamiętnikami młodzieży wiejskiej. Warszawa 1965, s. 279—295; B. Gołębiowski, Z. Grzelak O strukturze treści 169 wypowiedzi autobiograficznych „Moje pierwsze kroki w go-spodarstwie”. „Przegląd Socjologiczny”. T. XXIX, 1971; B. Gołębiowski, Z. Grzelak O strukturze treści m wypowiedzi autobiograficznych nadesłanych na konkurs „W polu i w fabryce”^ W: Chłopi-robotnicy o sobie. Warszawa 1974, s. 253—294.

U

sca innym klasom, społeczeństwom, kulturom. Czy ktoś napisze marksistowską morfologię tych autobiografii milionów ludzi, narodów i kultur wykorzystując narzędzia twórczo wzbogaconej metody struktuęalno-typologiczne j ?

Wyniki i światowa recepcja badań W. J. Proppa zachęcają i ośmielają do takich poszukiwań.

Stąd te refleksje może dość niezwykłe jako przedmowa do książki dziś już klasycznej...

Bronisław Gołębiowski

Wrzesień 1975 r.

² — Morfologia bajki