IMGC52 (2)

40

Treści kształcenia

Już teraz można powiedzieć, że najlepsze nawet teorie nie są w stanie od początku do końca zapewnić dużej skuteczności nauczania; co nie znaczy, że nie należy szukać racjonalnych rozwiązań, w tym dokonywać penetracji rzeczy dawnych a sprawdzonych.

Współczesny nurt humanizujący nauczanie próbuje odejść od drastycznego, ukrytego manipulowania uczniem na rzecz uznania w przekazie wiedzy „racji jego umysłu". Następuje więc złagodzenie preferowanej i w związku z tym realizowanej reguły „wszyscy wszystko i w tym samym czasie". Owo nowe łagodne przechodzenie przez wiedzę, to zatem tyle co wspomaganie i maksymalizowanie szans rozwojowych poprzez aktualizowanie ukrytych możliwości, a może nawet i niemożności⁴⁰. Zakres i tempo, z jakimi będą się poruszać nauczyciel i uczeń, będzie wówczas wyznacznikiem szansy rozwoju poznawczego.

Należy więc odejść od schematu wiedzy, co według B. Bernsteina, jest biernym zapamiętywaniem, opanowaniem standardowych umiejętności⁴¹. Nauczyciel i uczeń będą na trasie podróży do wiedzy. Wiedza dziecka stanie się jego własnością, kiedy sposób jej poznania włącznie z wymyślonymi metodami, właściwymi dla niego samego, nie będą ignorowane, wyśmiewane, a docenione i uznane za partnerskie przez nauczyciela.

Musi się również zmienić cały system kontroli i oceny, który sprowadza uczniów do biernych odbiorców programu determinując go i głęboko zniekształcając.

2.5. Plany i programy nauczania

Plan jest rejestrem realizowanych przedmiotów, ich rozkładu na poszczególne lata nauczania, a także liczby godzin przeznaczonych na realizację każdego przedmiotu w klasie i na

* Łukaszewicz R., Czy kryzys zamiast reformy. „Socjologia Wychowania" 1982, t 4. ⁴¹ Bernstein B., Socjolingwistyczne ujęcie procesu socjalizacji (w:) Badania nad rozwojem języka dziecka. Wybór prac pod red. G. Wales Shugar i M. Smoczyńskiej. Warszawa 1980, s. 557-596.