IMGF18

26

Umysł, czy też mózg. może działać skutecznie i obiektywnie tylko i wyłącznie. kiedy panuje w nim ład. Konflikt w jakiejkolwiek formie oznacza brak porządku. Rozważ, przez co przechodzi umysł każdego dnia swojego istnienia: próba wprowadzenia ładu podczas godzin snu i całkowity nieład w ciągu dnia. To jest właśnie konflikt życia .

4. Samopoznanie, samozrozumienie i ład

Funkcją samopoznania i samozrozumienia jest ład, najpierw wewnętrzny, a potem zewnętrzny. Tylko w takim ładzie możliwa jest edukacja, także - niezwykle ważna - edukacja uniwersytecka. Tylko w takim ładzie możliwa jest przemiana człowieka, będąca podstawą przemiany całego świata.

Samopoznanie jest możliwe tylko wtedy, gdy uwolnimy się od lęku i przymusu. Współczesne edukacja pełna jest jednego i drugiego. Także edukacja uniwersytecka.

Musimy się zastanowić, co trzeba uczynić, by nasz student nie tylko poznawał wiedzę o świecie, lecz sam świat, by nie utożsamiał słów o rzeczywistości z rzeczywistością, by nie było rozdwojenia między ,ja" a „nie-ja", by uważniej obserwował teraźniejszość, a nie tylko poznawał przeszłość. Zadania to trudne. I my ich nie wykonamy za naszych studentów. To oni muszą je podjąć poprzez samopoznanie i samozrozumienie. Oczywiście możemy ich zainspirować, ale nie wyręczyć. Możemy wskazywać na niezwykle ważną potrzebę uwagi, ale nie możemy być za studenta uważnymi. Nie możemy za studenta dostrzegać prawdy, z którego to dostrzegania płynie wszelka przemiana i wszelka moralność.

Kiedy możliwy jest ład wewnętrzny, zwany przez niektórych pedagogów zrównoważeniem? Źródłem owego ładu jest zrozumienie, ale nie zrozumienie tylko intelektualne, umysłowe. Rozumienie występuje tylko wtedy, jak to od wieków mówili myśliciele różnych

19

J, Krishnnmurti, Dziennik, Poznać 1999, s. 21,