img07901 djvu

78

dzie skuteczność działania poszczególnych ćwiczeń czyto w kierunki wychowawczym, czy też czysto fizycznym.

I tak np. w celu usunięcia wypukleni-a pleców iz następowej wysunięciem haików wprzód i ugnieceniem klatki piersiowej należ) wprowadzić ćwiczenia wzmacniające zwiotczałą i rozciągniętą musiku laturę pleców (skłony wprzód z prostowaniem się, podnoszenie ramio! w górę, zwroty tułowia i t. p.). Te ćwiczenia, jak i ćwiczenia oddechowe, racjonalnie przeprowadzone, przynoszą bardzo dobre skutki dla organizmu. Przyczyniają się one do rozwoju klatki piersiowej a przez to nadania ciału pro-stej, naturalnej postawy. Na pierwsza miejscu dla tego roku nauki należy jednak postawić zabawy i grj bieżne, przy których ćwiczą się płuca i całe ciało wskutek ogromny rozmaitości wszelkich ruchów.

Nauczyciel powinien -znać nie tylko materjał naukowy, ale i stan rozwoju fizycznego i umysłowego poszczególnych uczniów, aby mógł dobierać ćwiczenia do większości dzieci. Miarę swych wymagań musi stosować do zdolności i charakteru poszczególnych uczniów. Przede-wszysblriem ilość i" rodzaj ćwiczeń musi odpowiadać upodobaniom dziecka, budzić w niem zainteresowanie, ochotę, jednem słowem przybrać raczej cechę zabawy, aniżeli nauki. Tyczy się to zwłaszcza nauki w klasie Pszej. Stąd też najodpowiedniejszym i najważniejszym działem nauki w I-say-m roku są gry i zabawy. Nietylko ze wzgęldu na korzyści, jakie przynoszą w kształtowaniu charakteru i dla zdrowia, ale ze względu na znaczenie, jakie mają w rozwoju umysłowym, -należy je w szkole uprawiać.

Przy grach i zabawach mają dzieci sposobność spędzić przyjemnie czas na świeżem powietrzu. Swoboda, jaka mioże być zachowana przy grach i zabawach, wytwarza tę przyjemną dla dzieci i nauczyciela atmosferę, w której dziecko często objawia swoją duszę.

Wprowadzając dzieffko do zabawy, pozwalamy mu tem samem podążać za wrodzonym popędem, który ma bardzo ważne znaczenie dla jego rozwoju. Jeżeli bowiem przyjmiemy teorję Groosa, to przyznamy zabawie wielkie -znaczenie, jako ćwiczeniu, przygotowującemu dziecko -do życia poważnego (tyle rodzajów prac, ile jest instynktów), a jeżeli przyjmiemy dalej idącą teo-rję amerykańskiego psychologa Carra (1902), to przyznamy jeszcze zabawie ogólniejszą korzyść biologiczną, a mianowicie, dostarczenie organizmowi między innemi podniety, niezbędnej dla wzrastania narządów ruchów. Zabawa oddziały-wuje dodatnio na system nerwowy dziecka, pobudza włókna w ośrodkach mózgowych do działania i usamodzielnia je. W ten sposób ułatwia się dowolną pracę umysłową, jak i fizyczną. Słusznie też podniesiono w pedagogice ogromnie ważną rolę, którą odegrały ręce w rozwoju jaźni człowieka.

Wreszcie, według Carra, zabawa daje ujście pewnym żywotnym jeszcze (atawistycznym) instynktom p-rzeciwspołecznym. Gdy chłopcy bawią się lub grają w piłkę, pozbywają się tych instynktów przeciw-społecznych, jednocześnie je zaspakajając.

Aby nauka gimnastyki była prowadzona racjonalnie, musi uczący przestrzegać przepisów higjenieznych oraz metodycznych.

Przepisy higjeniczne tyczą się: 1) zdrowia ucznia, 2) miejsca odbywania ćwiczeń, 3) czasu, 4) ubrania.