IMGI86 (3)

dzieciom zbyt długo umiejętności prowadzenia dialogu ze sobą i dorosłymi, zadowalając się ich „monologami zbiorowymi”. Nauka mowy jako pierwsza komunikacja matki z niemowlęciem powinna by znaleźć swoje przedłużenia, zwłaszcza wśród najmłodszych dzieci w przedszkolu, w formie dalszych rozmów między sobą i nauczycielką oraz wypowiedzi coraz dłuższych na temat tego, co widzą i słyszą, w postaci opowiadań o tym, co przeżyły i pragną zakomunikować innym. Taki rozwój mowy z pewnością przyczyniałby się do uspołecznienia i indywidualizowania równocześnie.

Kończąc na zagadnieniu roli języka w procesie socjalizacji, zdaję sobie sprawę, że dokonanie pełnej syntezy współczesnych badań nad socjalizacją nie jest jeszcze możliwe, ponieważ przybywają coraz to nowe aspekty tych problemów. Poruszyłam szereg wybranych zagadnień, które wydają mi się w kontynuowaniu dalszych badań tak nad socjalizacją, jak i wychowaniem najważniejsze. Problem .przedmiotu socjalizacji .prowadzi do analizy dzieciństwa poszczególnych pokoleń i transmisji kultury, jaką się im przekazuje. Dziecko nie jest drobiną egocentryczną, zamkniętą w sobie, lecz stanowi cząstkę podkultury dziecięcej, którą dziedziczy i współtworzy. O tej podkulturze ciągle wiemy zbyt mało, zawiera ona różne mity dzieciństwa, które inspirują zachowania rodziców, twórczość sztuki dziecka i dla dziecka. Trzeba zatem badać: warunki opieki nad dzieckiem, które zapewnia państwo, jakimi metodami kształci się rodziców, w jaki sposób rozwija się sztuka i przemysł, którego wytwory mają służyć dzieciom. Kierunek socjalizacji .prowadzi od dialogu do „wszechświata rozmowy”. Uspołecznienie, będące wynikiem celowego wychowania w ramach narodu, państwa, ludzkości, jest jednocześnie indywidualizowaniem, możliwością wyboru i decyzji, proporcje te jednak różnicują

się zależnic od przyjętego w klasach, warstwach apo-tecmych, środowiskach etnicznych systemu wartości.

Na podstawie >joc jologicznych badań dotyczących rozwoju Polaki Ludowej i poszczególnych rejonów kraju — przyjmujących określaną koncepcją stratyfikacji społeczeństwo — oraz kierując sią definicją socjalizacji Szczepańskiego i Kiosk owakiej można znacznie pogłębić problem środowiska wychowawczego, którym operują pedagogowie. 'Wychowankowie znajdują się pod nieustannym oddziaływaniem procesów socjaliżacy jnych, a wychowawca dążąc do ich ukierunkowania zgodnie z celami wychowania, powinien je znać. Szczególnie walne jest poznawanie wiedzy potocznej rodziców i wychowanków, gdyż są to informacje, które pozwalają się zorientować w przyjętym przez nich systemie wartości, porządku społecznym i języku, omówionych w tym rozdziale.