IMGP22 (2)

X MCTOCT PRZEKSZTAŁCAKTA OSOBOWOŚCI

i owuKucn

Czapówow.e wykazują wpływ Moreno na badania socjologiczne w przemyśle, zapoczątkowane przez May; On pierwszy zwrócił uwagę na kształtowanie się gnę pracowniczych i ich wpływ na wydajność pracy, sa rolę kierownictwa zakładu pracy w tworzeniu się formalnych i nieformalnych stosunków między ludźmi.

W taki sposób nastąpiło spotkanie psychoterapii z bs damami w zakładzie pracy, wynikające ze wspóhłego zainteresowana poszukiwaniem metod dotyczących miłiiuiiii osobowości. Stopniowo w ramach teorii organizacji i zarządzania poprzez badania i różne formy szkolenia podjęto problem zmieniania całej organizacji. Wydaje się celowe omawianie tych metod łącznie, gdyż chodzi tu o kolejną zmianę jednostki, małej grupy, i następnie całej organizacji, która jest przecież ważną komórką systemu społecznego.

Mayo już dowodzi, że stosunek jednostki do pracy nie jest wynikiem tylko indywidualnych zainteresowań czy umiejętności, ale zmienia się zależnie od stosunków między ludźmi w grupie pracowniczej i zależnie od kierownictwa.

Słusznie krytykuje się ten kierunek badań zwany Bunin relatians”, jako zacierający sprzeczności klasowe i pomijający rolę związków zawodowych, problem jednak małej grupy, która potrafi twórczo współpracować i w której jednostka ma poczucie własnej indywidualności i rozwoju, pozostał istotny również w dobie rewolucji naukowo-technicznej.

Od połowy łat sześćdziesiątych — jak twierdzi M. Dobrzyński (1973) — w literaturze zachodniej odzywają się głosy, które wzywają do opracowania kompleksowego programu zmian organizacyjnych. Ciągle gnH kcnctpcje modelu scule biurokratyczna go i modelem instytucji organicznej, opartej na ccclnA {niemu probabilistycznego. Przewidywania kierunku rozwoju organizacyjnego wymagają stopniowej rezyg-MCp s metod biurokratycznych na rzecz twórczych Mpatów pracowniczych, które mają prawo do podej-aoarania decyzji.

Pny realizowaniu modelu organicznego trzeba się liczyć i elementami żywymi, wymagającymi swobodnego przepływu mlormacji, w którym uczestnicy mają aoebwoeć samo urzeczywistnienia w ramach działal-aości zawodowej. Ośrodki decyzji powinny być umieszczone możliwie blisko źródła informacji oraz środków wykonawczych i okazuje się, że wówczas formalne reguły zachowania organizacyjnego są zbędne.

Teoria organizacji i zarządzania coraz bardziej zaczyna interesować się kształtowaniem osobowości człowieka, usiłując dać odpowiedź na następujące pytania: Jak ukierunkować rozwój człowieka, aby chciał on pracować w sposób twórczy i wydajny w małych zespołach, z całą świadomością przynależności do narodu, państwa, ludzkości? Jak należy walczyć z patologią w ikali jednostki, środowiska, całego społeczeństwa globalnego? W jaki sposób reedukować społeczeństwo, jego instytucje i poszczególnych ludzi, zwłaszcza młodzież? Jak odróżnić dewiacje, które zapowiadają twórcze innowacje, od dewiacji niepożądanej, zagrażającej innym?

Psychoterapeuci — zwłaszcza amerykańscy — sądzą, że droga naprawy świata prowadzi przez oddziaływanie na Jednostkę i że dzięki temu zmienia się również zespoły łudzi. Teoria organizacji i zarządzania, zwłaszcza w ujęciu systemowym, sięgając do ekonomicznych i politycznych podstaw rozwoju społecznego, wykazuje, jak niebezpieczna jest patologia instytucji

183