O sposobie i organizacji prowadzenia obserwacji decyduje nauczyciel. Może istnieć kilka jej wariantów organizacyjnych:
- obserwowanie i gromadzenie danych w trakcie różnego rodzaju kontaktów z dziećmi;
- obserwowanie u dzieci zachowań dotyczących jednej sfery rozwojowej podczas organizowania różnego rodzaju sytuacji;
- obserwowanie w określonym czasie (np. tygodnia) 3-4 dzieci;
- obserw owanie w określonym czasie jednego dziecka w różnych sytuacjach.
Każdy z proponowanych sposobów organizacyjnych obserwacji powinien być prowadzony w różnych sytuacjach pedagogicznych.
W obserwacji posługujemy się różnorodnymi narzędziami, które pełnią dwojakiego rodzaju funkcję: po pierwsze służą do gromadzenia spostrzeżeń. Zaliczamy do nich różnego rodzaju notatki, opisy, rejestrację dźwiękową, fotograficzną i filmową. Po drugie są czynnikiem kontrolującym prawidłowość prow adzonej obserwacji. Sposób prowadzenia notatek, rejestrowanie faktów z obserwacji jest dowolny, nauczyciel ma pełną swobodę w wyborze formy, zależy to jednak od wariantu organizowania obserwacji i kompetencji samego obserwatora.
Gromadzenie, czyli rejestrowanie danych obserwacyjnych, polega na ich zapisie w możliwie krótkim czasie po zaobserwowaniu. Dane z obserwacji można rejestrować według z góry przyjętych kategorii zachowania się osób obserwowanych łub w sposób całkiem swobodny, niepodłegający żadnym kryteriom. Jednak zapisy z obserwacji powinny mieć charakter szczegółowy i zawierać opis konkretnych faktów spostrzeżonych i stwierdzonych bezpośrednio przez nauczyciela. Na etapie rejestrowania zachowań dzieci nie należy dokonywać żadnej mserpretacy ocen. uogólnień. Należy również unikać opisu poszczególnych reakcji z podawaniem ogólnych cech dziecka, np: ffiferkn wykazuje słabą pamięć", .dziecko nie myśii~. _jest agresywne i nad-jpctondfiwe”, _ma zaburzony' rozwój Języka” np.
135