IMG�24 (2)

fTN J |,1 .mul

274

CZWARTORZĘD

nie były równoczesne, co spowodowało regionalne zróżnicowanie charakteru i tempa tych przemian.

Przemiany roślinności i klimatu leżą u podstaw podziału holoccnu na okresy. Pierwszy oryginalny podział Blytla i Semandcra. pochodzący jeszcze z końca XIX w., opierał się na stratygrafii torfowisk w południowej Szwecji, w których następstwo warstw burdziej i mniej shumi-fikowanego torfu zinterpretowano pod kątem zmian klimatycznych. Przyjęte w tym schemacie nazwy poszczególnych okresów naw iązywały do sugerowanych cech klimatu zaw ierające człon „borcalny" oznaczały fazę klimatu bardziej suchego, kontynentalnego, natomiast .atlantycki”, kojarzono z okresem w ilgotnym. Wraz z rozwojem analizy pyłkowej podział ten doczekał się pełniejszej charakterystyki, opartej na historii lasów, a następnie, wraz z gwałtownym wzrostem liczby stanowisk opracowanych tą metodą, powstały liczne biostratygraficzne podziały regionalne (Starkcl 1999). Szerokie wprowadzenie dato-wań radiowęglowych umożliwiło nowoczesne spojrzenie na stratygrafię holoccnu. Wykazały one, że większość zjawisk rejestrowanych w diagramach pyłkowych ma charakter transgresywny, a zatem nie mogły być one równoczesne na większych obszarach. Obecnie najczęściej stosuje się podziały biostratygraficzne (zespołowe poziomy pyłkowe), oparte na charakterystycznej kombinacji spo-romorf w kolejnych odcinkach diagramu pyłkowego, równolegle z podziałem chronostra ty graficznym, którego granice wyznaczają datowania bezwzględne. Charakter chro-nostratygraficzny ma m. in. podział Mangcruda i in. (1973). w którym utrzymano klasyczne nazewnictwo Blytta-Ser-nandera, natomiast wiek okresów podano w pełnych tysiącach lub półtysiącach lat radiowęglowych. W Polsce stosuje się też czasami podziały zaproponowane przez Środonia (1972) oraz Starkla (1999) (tab. 36).

Tabela 36. Podział stratygraficzny hołooonu według różnych autorów

PS - okres preboronlny, BO - okres borealny, AT - okres atlantycki, SB - okres subboreatny. SA - okres subatlantyckf