instalacje091

2. KONSTRUKCJA I WŁAŚCIWOŚCI SILNIKÓW SKOKOWYCH 64

że jedno z nich musi być łewoskrętne, a drugie prawoskrętne. Sposób rozmieszczenia uzwojenia podwójnego na biegunie silnika ilustruje rys. 2.33.

Uzwojenie takie niesłusznie nazywa się niekiedy w literaturze „bifilarnym” [9; 15] gdyż ogólnie wiadomo, że uzwojenie bifilarne (dwu-nitkowe), wykonane przewodem złożonym we dwoje charakteryzuje się tym, żc działania magnetyczne przeciwnie skierowanych prądów w dwóch sąsiadujących ze sobą przewodach znoszą się. Taki efekt nie jest pożądany przy sterowaniu silnika skokowego. Dlatego oba przewody (widoczne na rys. 2.33) nie są połączone ze sobą tak, jak w przypadku uzwojenia bifilarnego, lecz są wykorzystywane oddzielnie.

Sposób działania uzwojenia podwójnego objaśnia rys. 2.34. Uzwojenie ab nawinięto prawoskrętnie, a uzwojenie cd — lewoskrętnie. Jest to konieczny i nieodzowny warunek. W chwili odpowiadającej rys. 2.34a

Rys. 2.34. Działanie silnika skokowego z zastosowaniem cewek o dwu przeciwnie nawiniętych uzwojeniach zwrot prądu w uzwojeniach wl i w2 jest od a do 6, natomiast uzwojenia vv3 i u>4 są w stanie bezprądowym. Powstaje biegunowość zaznaczona na rysunku, wirnik o magnesach trwałych ustawia się w pokazanym położeniu.

W następnej chwili (rys.- 2.34b) są zasilane uzwojenia w3 (zwrot prądu jest od c do d) i w2 (zwrot prądu od a do b). Uzwojenia wl i w4 są w stanie bezprądowym. Przy zaistniałej biegunowości — przedstawionej na rys. 2.34b — wirnik wykona skok o 90%.

Kiedy zgodnie z rysunkiem 2.34c będą zasilone impulsami uzwojenia w3 i w4 (zwrot prądu od c do d), natomiast uzwojenia wl i w2 pozostaną w stanie bezprądowym, wtedy wirnik wykona ponownie skok o kąt 90°. Tak więc dzięki zastosowaniu uzwojenia podwójnego zostało umożliwione magnesowanie bieguna silnika skokowego w przeciwnych kierunkach.

Wzbudzenie pasma silnika skokowego może być zrealizowane w jednym z trzech układów połączeń, pokazanych na rys. 2.35.

Rys. 2.35. Układy połączeń wzbudzenia pasma silnika skokowego: a) uzwojenie pojedyncze przy zasilaniu jednopolówkowym; b) uzwojenie pojedyncze przy zasilaniu dwupołówkowym; c) uzwojenie podwójne przy zasilaniu dwupołówkowym

Przy zastosowaniu uzwojenia pojedynczego w jednopołówkowym układzie wzbudzenia (rys. 2.35a) nic ma możliwości dokonywania zmiany zwrotu prądu, a tym samym przełączania biegunowości. W przypadku pokazanym na rys. 2.35b zastosowano również uzwojenie pojedyncze, lecz możliwość dokonywania zmiany zwrotu prądu w nim — a tym samym zmiany biegunowości — zapewnia inwerter zbudowany na czterech tranzystorach.

Zastosowanie uzwojenia podwójnego (rys. 2.35c) umożliwia zmniejszenie liczby tranzystorów o połowę. W tym przypadku, przy zastosowaniu dwóch tranzystorów, uzyskuje się pożądaną zmianę biegunowości.

S Silniki skokowe