Nerkowa regulacja równowagi kwaaowo-aaaadowej | 563
b. Nerkowe wydalanie H+.
Następnym mechanizmem nerkowej regulacji [HC03‘] jest wydalanie H* w ilości równoważnej ilości kwasów nielotnych wytwarzanych w ciągu doby. Usunięcie jednego H+ jest, jak wspomniano wyżej, równoznaczne z zaoszczędzeniem jednego jonu HCOg". Nerka usuwa jony H+ za pomocą dwóch mechanizmów:
(1) Wydzielony H+ łączy się w świetle kanalika z HP042" i tworzy H2P04' (kwaso-ta miareczkowa).
(2) W postaci jonu NH4\ który może powstawać na dwóch drogach. W kanaliku bliższym powstaje on w wyniku metabolizmu glutaminy i jest transportowany do światła kanalika z komórek nabłonkowych przy udziale wymiennika Na+-H+, w którym podstawia się za H+. Na poziomie kanalika zbiorczego jon amonowy powstaje w świetle kanalika z połączenia wydzielonego H* z wydzielonym tam amoniakiem (NH3).
2. Kwasota miareczkowa jest równa ilości NaOH, która musi być dodana do moczu dobowego, aby doprowadzić jego pH do wartości pH osocza krwi tętniczej (7,4). Prawidłowa wartość kwasoty miareczkowej waha się w granicach 10-30 m£q/dobę. Może ona wzrosnąć do kilkuset mEq/dobę, jeżeli wzrasta wydalanie słabych kwasów (np. w ketokwasicy). Kwasotę miareczkową stanowi przede wszystkim fosforan H2P04‘ oraz w znacznie mniejszym stopniu kreatynina, kwas moczowy oraz ketonowy.
3. Jon amonowy NH4+ w płynie kanalikowym pochodzi z dwóch źródeł. W kanaliku bliższym powstaje wewnątrzkomórkowo jako produkt metabolizmu glutaminy i jest wydzielany do płynu kanalikowego. Natomiast w kanaliku zbiorczym niepolamy, rozpuszczalny w tłuszczach amoniak (NH3) jest wydzielany do światła kanalika, gdzie razem z wydzielonym jonem H+ tworzy jon amonowy NH4+. W prawidłowych warunkach jony H+ są wydzielane w tej postaci w ilości około 30-50 mEq/dobę. Wydalanie H* w postaci jonu amonowego wzrasta wielokrotnie w odpowiedzi na kwasicę metaboliczną.