1. Model centralistyczny - w którym naczelne ograny państwa zastrzegają sobie maksymalna liczbę spraw zależnych od ich decyzji
2. Model zdecentralizowany - występujący w dwóch wariantach:
■ administracyjnym - organy niższego szczebla, majaduze uprawnienia, ale wladzacentralna może stale ingerować w jego działania
■ samorządowym - organ terenowy ma zastrzeżone do wyłącznej kompetencj i pewne sprawy
USTROJOWE FORMY PAŃSTWA
Podzielił je następująco: |
<•» | |
GRUPA A |
GRUPA B | |
1 jMonarchia |
l)Tyrania | |
2)Aryslokracja |
2)01igarcha | |
3)Politeja |
3)Demokracja |
Ustrojem politycznym państwa nazywa się sposób, w jaki jest realizowane państwowe kierowanie społeczeństwem, tzn. metody rządzenia, stosunek organow centralnych do organow terenowych oraz strukturę prawno - organizacyjna danego państwa. Jednym z pierwszych, który dokonał klasyfikacji form ustrojowych państwa był Arystoteles.
Jednym z najstarszych podziałów form ustrojowych państwa, jest podział na monarchie i republikę. Doniosłego spostrzeżenia na temat form ustrojowych państwa dokonał Machiavelli. Uważał on, ze forma ustrojowa państwa zalezy od zadań, które państwo ma do spełnienia.
Forma ustrojowa musi być funkcjonalnie przystosowana do zadań państwa. Trzy grupy czynników wpływających na formę ustrojowa państwa:
■ układ sil społecznych
■ zadania państwa
* ' tradycje kulturowe oraz aktualne idee polityczne kraju Podział na monarchie i republikę nie ma dziś wiekszeho znaczenia, ponieważ zarówno w jednym, jak i w drugim funkcjonują systemy parlamentarne, a także dyktatury rożnych odmian.
Niezależnie od podziału na monarchie i republiki wyróżnia się następujące formy ustrojowe współczesnego państwa:
1. Parlamentarna (występującą zarówno w republice, jak i monarchii)
2. Prezydencka (występującą tylko w formie republikańskiej, ponieważ prezydent jest głowa państwa)
3. Faszystowska (mogącą występować w republice i w monarchii)
4. Dyktaturę wojskowa (występującą zarówno w formie prezydenckiej, jak i w monarchicznej)
5. Konwentu
System parlamentarny charakteryzuje się nadrzędna pozycja parlamentu wobec rządu, który sprawuje władze Wykonawcza, odpowiada przed parlamentem. Parlament powołuje lub odwołuje rząd. Jezli rządy sprawuje partia, która dominuje w parlamencie, w rzeczywistości parlament jest pod kontrola rządu.
11