LastScan12 (10)

12

Jednocześnie ze zmniejszeniem średnicy rury może nastąpić nieznaczne zwiększenie grubości ścianki (0,05-r0,l mm, ok. 2^-3%). Metoda ta znajduje zastosowanie przede wszystkim do rur o mniejszych średnicach (poniżej 2CM-30 mm) oraz do profilowych, iub rur

0    większych średnicach, lecz o cienkiej ściance (poniżej 1 mm). Maksymalne zmnieiszenie przekroju rury wynosi ok. 30%, a wydłużenie ok. 1,35-^1,40. Większe odkształcenia prowadzą do zwinięcia się rury lub pęknięcia ścianki.

Charakterystyczne dla tej metody jest zmniejszenie się promieniowych naprezen ściskających a_r, od zewnętrznej powierzchni rury, ku wewnętrznej, gdzie maleją do zera. Wielkość i znak odkształceń cr_r, zależą od stosunku wartości naprężeń wzdłużnych o

1    obwodowych oq. Jeżeli naprężenia promieniowe o> będą miały stałe wartości mniejsze od oq, to metal popłynie w kierunku środka rury, co spowoduje pogrubienie ścianki. Równocześnie naprężenia <i| będą powodowały zmniejszenie grubości ścianki. Ostateczne efekt zależy od tego, które naprężenie będzie miało większy wpływ.

Podczas swobodnego ciągnienia powstają często obwodowe naprężenia wewnętrzne gq, które osiągają w przeciągniętej rurze znaczne wartości. Naprężenia wewnętrzne wywołują pęknięcia w rurach często już po paru godzinach po przeciągnięciu, co jest wadą tej metody. Dla usunięcia niebezpieczeństwa pękania rur należy je bezpośrednio po ciągnieniu poddać wyżarzeniu odprężającemu. Niekiedy w celu zwiększenia wydajności procesu stosuje się ciągnienie przez dwa ciągadła ustawione za sobą.

1.9.2. Ciągnienie z trzpieniem długim

Metoda ta polega na ciągnieniu rur pomiędzy nieruchomym ciągadłem i ruchomym trzpieniem o długiej części roboczej przesuwającym się wraz z rurą. Ciągnienie może przebiegać z uchwyceniem za koniec rury lub z jednoczesnym uchwyceniem za koniec run i za trzpień. Rurę nasadza się na trzpień z twardej stali o średnicy zewnętrznej równej wewnętrznej średnicy gotowej rury i długości nieco większej od długości gotowej rury. Rurę wraz z trzpieniem przeciąga się następnie przez ciągadło, po czym wyciąga się trzpień z rury. Przed wyjęciem trzpienia rurę walcuje się wraz z trzpieniem na zimno, wskutek czego wewnętrzna średnica zwiększa się, co ułatwia wyjęcie trzpienia. Proces ciągnienia przebiega w dwóch stadiach. W obszarze od wlotu ciągadła do przekroju A-A odbywa się ciągnienie swobodne, a od przekroju A-A do wylotu ciągadła następuje właściwe zmniejszenie grubości ścianki przedstawione na rysunku 4.

ciągadło

rura

Rys.4. Schemat ciągnienia rur z trzpieniem długim.