12
Jednocześnie ze zmniejszeniem średnicy rury może nastąpić nieznaczne zwiększenie grubości ścianki (0,05-5-0,1 mm, ok. 2-5-3%). Metoda ta znajduje zastosowanie przede wszystkim do rur o mniejszych średnicach (poniżej 20-5-30 mm) oraz do profilowych, lub rur
0 większych średnicach, lecz o cienkiej ściance (poniżej 1 mm). Maksymalne zmniejszenie przekroju rury wynosi ok. 30%, a wydłużenie ok. 1,35-5-1,40. Większe odkształcenia prowadzą do zwinięcia się rury lub pęknięcia ścianki.
Charakterystyczne dla tej metody jest zmniejszenie się promieniowych naprężeń ściskających crr, od zewnętrznej powierzchni rury, ku wewnętrznej, gdzie maleją do zera. Wielkość i znak odkształceń ar, zależą od stosunku wartości naprężeń wzdłużnych <j|
1 obwodowych ctq. Jeżeli naprężenia promieniowe ar będą miały stałe wartości mniejsze od ctq, to metal popłynie w kierunku środka rury, co spowoduje pogrubienie ścianki. Równocześnie naprężenia <j\ będą powodowały zmniejszenie grubości ścianki. Ostateczny efekt zależy od tego, które naprężenie będzie miało większy wpływ.
Podczas swobodnego ciągnienia powstają często obwodowe naprężenia wewnętrzne ctq, które osiągają w przeciągniętej rurze znaczne wartości. Naprężenia wewnętrzne wywołują pęknięcia w rurach często już po paru godzinach po przeciągnięciu, co jest wadą tej metody. Dla usunięcia niebezpieczeństwa pękania rur należy je bezpośrednio po ciągnieniu poddać wyżarzeniu odprężającemu. Niekiedy w celu zwiększenia wydajności procesu stosuje się ciągnienie przez dwa ciągadła ustawione za sobą.
1.9.2. Ciągnienie z trzpieniem długim
Metoda ta polega na ciągnieniu rur pomiędzy nieruchomym ciągadłem i ruchomym trzpieniem o długiej części roboczej przesuwającym się wraz z rurą. Ciągnienie może przebiegać z uchwyceniem za koniec rury lub z jednoczesnym uchwyceniem za koniec rury i za trzpień. Rurę nasadza się na trzpień z twardej stali o średnicy zewnętrznej równej wewnętrznej średnicy gotowej rur}7 i długości nieco większej od długości gotowej rury. Rurę wraz z trzpieniem przeciąga się następnie przez ciągadło, po czym wyciąga się trzpień z rur}'. Przed wyjęciem trzpienia rurę walcuje się wraz z trzpieniem na zimno, wskutek czego wewnętrzna średnica zwiększa się, co ułatwia wyjęcie trzpienia. Proces ciągnienia przebiega w dwóch stadiach. W obszarze od wlotu ciągadła do przekroju A-A odbywa się ciągnienie swobodne, a od przekroju A-A do wylotu ciągadła następuje właściwe zmniejszenie grubości ścianki przedstawione na rysunku 4.
ciągadło
Rys.4. Schemat ciągnienia rur z trzpieniem długim.