lichtarski (107)

214 3. OrgłruŁŁcj* i miądanie w pncdsKbioritwte

Plany szczegółowe sporządza się - zarówno dla całego przedsiębiorstwa, jak i dla poszczególnych komórek - sukcesywnie. W etapie wyjściowym określa się dokładny plan produkcji (sprzedaży), który powinien zapewnić dostawę wyrobów w terminach wymaganych przez klientów. Wynika on z odpowiedniego wycinka planu ogólnego przedsiębiorstwa, skorygowanego o zmiany ilościowo--asortymentowc oraz korekty terminów dostawy materiałów zamówionych do przedsiębiorstwa, jak i terminów realizacji przyjętych wcześniej zamówień.

Szczegółowy plan produkcji przedsiębiorstwa jest przekształconym planem zbytu, sporządzonym w celu:

—    równomiernego obciążenia maszyn, urządzeń i powierzchni produkcyjnej,

—    równomiernego obciążenia pracowników.

—    terminowej realizacji zamówień,

—    maksymalnego wykorzystania kapitału obrotowego.

Takie cele są częściowo sprzeczne. Dążenie do równomiernego „obłożenia pracą" stanowisk i pracowników może bowiem zapewnić wyprodukowanie właściwych ilości wyrobów w danym okresie, lecz wykorzystanie kapitału może być niewielkie, ponieważ wyroby mogą być w7tworzone w czasie, kiedy nie będzie można ich sprzedać (np. ze względu na okresowy brak popytu lub na znaczne przekroczenie planowanego terminu dostawy do odbiorcy) i zaczną powstawać zapasy. Jak widać, budowa szczegółowego planu produkcji przedsiębiorstwa jest sprawą złożoną i polega na znalezieniu najlepszego rozwiązania, kompromisowego pomiędzy wymaganiami planu zbytu i ekonomicznością produkcji (wykorzystanie zdolności produkcyjnych i kapitału) drogą kolejnych przybliżeń, metodą „prób i błędów".

Po ustaleniu szczegółowego planu produkcji, w kolejnym etapie sporządza się plany zaopatrzenia materiałowego, „rozwijając" wyroby na elementy składowe (części, materiały) i komasując ilości składników wspólnych dla wielu wyrobów. Istotne jest tu takie ustalenie wielkości i terminów zamawianych dostaw, aby wszystkie pozycje materiałowe, o dużej wartości (cenie), były dostarczane akurat na czas (just-in-time), tzn. ani za wcześnie, ani za późno, co gwarantuje racjonalne wykorzystanie kapitału obrotowego (szerzej zob. [24, s. 310]).

W końcu opracowuje się pozostałe plany odcinkowe, traktując ustalone już wielkości jako podstawę konkretyzacji tych planów i jednocześnie jako warunki brzegowe pola manewru planistycznego.

Również w planowaniu szczegółowym, w jego złożonych modelach, jest miejsce dla metod programowania matematycznego. Z podobnych względów jak w planowaniu ogólnym - powinny one być wykorzystywane do przygotowania rozwiązań roboczych w interaktywnym procesie podejmowania decyzji Zastosowanie różnych metod bilansowania i optymalizacji, wspomaganych techniką komputerową, jest nieodzowne w planowaniu szczegółowym. Pozwala ono bowiem koordynować i racjonalizować przebieg działalności bieżącej przedsiębiorstwa.

Literatura

[1]    AckofT RL Zasady pionowania w korporacjach Warszawa: PWE 1973.

[2]    Aiuofl H.I.: Zarządzanie strategiczne. Warszawa; PWE 1983.

[3]    Antoszkiewicz I: Metody heurystyczne. Wumwt PWE 1981

[4]    Bittcl R.Lr Krótki kurs :an<yhania. Warszawa - Londyn: PWN. McGraw Hill Book Company Europę 1994.

[5]    Crozier M.: Przedsiębiorstwo na podsłuchu Jak uczyć się zarządzania postindustrialiugo. Wimawi PWE 1993.

[6]    Drury Cr Rachunek kantów. Warszawa: PWE 1995.

[7]    Gościński J.^- Sterowanie i pionowanie. Ujecie systemowe. Warszawa: PWE 1981

[8]    Hahn D- Ptanung und Kon trolle. ControUingkonzepte. Wyd. 4 Wiesbaden: Gabler Wirtschaft 1994

[9J Janikowa Az Rachunek kosztów w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Wanzawa: PWE 1986.

[10]    Jcżak Ij Strategiczne zarządzanie przedsiębiorstwem Studium koncepcji i doiwiadcztń amerykańskich oraz zachodnioeuropejskich Łódź: Uniwenytet Lódzld 1991

[11]    Krupski R.: Identyfikacja i realizacja strategii firmy. Wrocław: „Lcopoldinum" 1994

[12]    Krupski R.: Metody I organizacja planowania strategicznego w przedsiębiorstwie. Wrocław: Ossolineum 1993.

[13]    Lkbtarski J.: Planowanie w przedsiębiorstwie - kierunki ewolucji. „Przegląd Organizacja" 1995 nr 7.

[14]    Nowosielski S; Centra kasztów I zysku w przedsiębiorstwie. „Ekonomika i Organizacja Przedsiębiorstwa" 1996 nr 1

[15]    Pierścionek Ł Efekty i zagrożenia opracowania l zastosowania biznes-planu. „Przegląd Organizacji" 1995 nr 3.

[16]    Pierścionek l Strategie rozwoju firmy. Warszawa: PWN 1996.

[17]    Planowanie techniczno-ekonomiczne w przedsiębiorstwie. Praca zbiorowa pod redakcją B łiauta. Warszawa: PWE 1971

[18]    Planowanie strateglcsne. Praca zbiorowa pod redakcją A Klaska. Warszawa: PWE 1991

[19]    .Sandcrson S.M., LufTnun G.A.: Strategie planning and entironmental analysis. „European Journal ot Marketing" 1988 nr 2.

[20]    Sleinmann H. Schrcyogg G.: Zarządzanie. Podstawy kierowania przedsiębiorstwem. Koncepcje. funkcje, przykłady. Wrocław Oficyna Wydawnicza Poiitochniki Wrocławskiej 1995.

[21]    Strategia rozwoju przedsiębiorstwa. Praca zbiorowa pod redakcją S. Kiekzewskiego. Wrocław: AE 1991

[22]    Slrategor. Zarządzanie firnjg. Strategie, struktury, decyzje, tołsamoJi. Warszawa: PWE 1995.

[23]    Wawrzyniak Br Polityka strategiczna przedsiębiorstwa. Warszawa: PWE 1989.

[24]    Zarządzanie. Teoria l praktyka. Pod redakcją na okową A. K Koźmińskiego i W. Piotrowskiego. Warszawa: PWN 1996.