margul (77) []

jgodok uczynić 2 pni stworzenia podobne kształtem do olbrzymów, lecz mniejsze wzrostem, czyli po prostu—ludzi. „Ale nie mieli oni ni tchu, ni duszy; Ni ruchu, ni ciepła, ni błysku kolorów; Tchnienie dał Odin. Henir dal ducha, Loki zaś ciepło i błyszczące barwy” (\\'ó-kapa 18). Nowy ród miał zaludnić Midgard. Mężczyznę nazwali Je-sionem. a niewiastę Olchą na pamiątkę ich pochodzenia z pni tych drzew. Niektórzy poeci utrzymywali jednak, ie dzielą stworzenia lu-dzi dokonał Odin nie z tymi bogami, ale z dwójką rodzonych braci, Wifcm i We.

Według Eddy poetyckiej bogowie prócz ludzi, a nawet nieco od nich wcześniej, stworzyli liczny ród karli. Snorre zaś zmienia nieco to podanie. Oto w prochu ziemskim, w odwłoku. Ymira, zalęgło się mnóstwo robactwa, żyjącego tam w mroku i nieopisanym zaduchu. Ulitowali się bogowie nad tą nędzną wegetacją robaków i udzielili im ludzkich kształtów i mądrości. Tak powstał sławny ród karłów, chro-niących się przed zabójczym dla nich światłem w pieczarach i rozpadlinach skalnych. Były to znane skandynawskie trolle, koboldy, elfy, które potrafiły wcisnąć się j do naszej polskiej bajki pod postacią dobrotliwych, usłużnych krasnoludków. Strzegą one pod powierzchnią ziemi złota i srebra, a z tych szlachetnych kruszców potrafią jak bogowie wykuwać misterne dzieła, obdarzone często cudownymi właściwościami. Z ich pracowitych, chociaż drobnych dłoni wyjdzie niejeden bezcenny klejnot, narzędzie czy oręż, odznaka i chluba bogów.

Gdy tak w mrokach podziemia kryją się zapobiegliwe karty, tam, wiórze, wznosi się sklepienie niebieskie wsparte na gigantycznym wiecznie zielonym jesionie, Igdrasilu. Nazwa jego znaczy dosłownie; Rumak Odina. bowiem sam król bogów powiesił się na jego targanych wichrem konarach na długie dziewięć dni i zranił się w dodatku własną dzidą, aby tą samoudręką okupić pozyskanie wiedzy magicznej i znajomości czarodziejskich liter—run. Igdrasi! nie ma sobie równego na całym świecie. Górne jego konary podpierają niebiosa. Jeden z trzech korzeni sięga piekielnych czeluści Helu. drugi — państwa szronowych olbrzymów, trzeci — świata ludzi. Na gałęzi Igdra-Stla siedzi przemądry orzeł, a pomiędzy jego oczyma tuli się jastrząb. Po konarach uwija się zwinna wiewiórka, przenosząc niestrudzenie dowa kłótni od orla w górze do podgryzającego korzeń węża hen w dole. i z powrotem. Gadzina nie przerywa ani na chwilę swej niszczycielskiej działalności, a pomaga mu w tym stado podobnych potworów Po gałęziach jesionu grasują cztery jelenie, obgryzające młode pędy. Jednak mocarny lgdrasil nic sobie nie robi ze szkodni-

ków, trwa dale) i przetrwa nawet koniec iwiata, Rungarck. U ftgg drugiego korzenia, jak to schematycznie podaje Snorre zestawiając różne przekazy, tryska źródło mądrości. Bez wahunia poświęci! Odin jedno swe boskie oko. aby się móc napić z tej krynicy wiedzy. Przy trzecim korzeniu rozlewa twe wody źródło przeznaczenia. Tu w ufk wodnej odbijają się wysmukłe sylwetki dwóch łabędzi i trzech tajemniczych Nom, dawczyń ludzkiego losu. One to właśnie czerpią świętą wodę źródlaną i podlewają jesion, aby mógł trwać mimo wysiłków złośliwego węia obgryzającego korzeń i czterech jeleni objadających nieustannie młode gałązki. W cieniu tego niezwykłego drzewa zasiadają codziennie bogowie, aby odbywać swe narady.

Nic było to wszakże wystarczające schronienie dla rodziny bogów, na których czele stał Odin, zwanej rodziną Azów. (Byli też bogowie innego pochodzenia, zwani Wanami, o czym dalej.) Jako godną boskich istot siedzibę Azowie postanowili wznieść wyniosłe grodzisko Azgard, które chroniłoby ich skutecznie przed groźnymi szronowymi olbrzymami i nie mniej niebezpiecznymi olbrzymami górskimi. Jak na zawołanie zjawił się tajemniczy czarny wielkolud i zaofiarował swe budowlane usługi. Obiecał solennie wznieść gród niedostępny dla zakusów olbrzymów, w zamian jednak żądał najpiękniejszej z bogiń, opiekunki miłości Frei, a ponadto domagał się jeszcze w nagrodę słońca i księżyca. Azowie zgodzili się ostatecznie na tak wygórowaną zapłatę pod warunkiem, że olbrzym dokona swej pracy przez zimę przed nadejściem lata i nie użyje do pomocy nikogo oprócz swego silnego rumaka. Nadzór nad robotą powierzono najsprytniejszemu Lokiemu. Zgromadzenie bogów rozeszło się w przekonaniu, źe czarny olbrzym na pewno nie zdoła wywiązać się terminowo z tak trudnego zadania.

Jakie było ich zdumienie połączone z przerażeniem, gdy ostatniego zimowego dnia ujrzeli wznoszące się dumnie w górę wyniosłe mury twierdzy. Brakowało jedynie bramy do kompletnego wykończenia dzieła Należało tedy wkrótce zapłacić ogromny haracz: oddać piękną Frcję i utracić światło słońca i blask księżyca. Jakże smutno byłoby na świecie pozbawionym promieni niebieskich świecideł. Jakże mogą obyć się Azowie bez naj urodzi wszej z bogiń, opiekunki zarówno zakochanych, jak i poległych w boju rycerzy.

I wówczas to Loki dowiódł, że zasłużył sobie na miano najchy-trzejszego z bogów. Doradził Azom pewne sprytne wyjście z trudnego położenia bez zrywania wiążącej obie strony ugody. Oto prze dzierzgnął się Loki w dorodną klacz i począł namiętnym rżeniem wa-

W