medsadowa 4

d)    treść Jelitowa wodnlsto-ryźowata, pozbawiona woni kołu (nul to wynik działania związków tfnanu;

e)    owrzodzenia jelita grubego są następstwem wydzielania soli rtęci;

2.    Zmiany w obrębie wątroby;

a) np. otłuszczenia, zmiany zapalne i martwicze, ostry zanik itp. mogą być następstwem działania chlorowcopochodnych węglowodorów, związków arsenu, chromu, jadów muchomora sromotnikowego i wielu innych trucizn.

3.    Zmiany w obrębie nerek — stany zapalne, różne uszkodzenia (martwica) — są wynikiem działania np. sublimatu, metali ciężkich, glikolu etylenowego, chlorowcopochodnych węglowodorów i wielu innych trucizn.

4.    Zmiany w obrębie płuc; np. masywny obrzęk może być następstwem działania żrących substancji gazowych, takich jak chlor, fosgen, tlenki azotu.

8.2.5. Sądowo-lekarska interpretacja wyników analizy chemiczno-toksykologicznej

W dalszym etapie, jeżeli wyniki badań chemiczno-toksykologicznych są dodatnie, wiodącą rolę przejmuje prowadzący dochodzenie, ale także przy współudziale pozostałych partnerów. Zadaniem lekarza biegłego jest szczegółowa analiza wyników badań chemiczno-toksykologicznych na tle i w związku z całokształtem ustaleń, zwłaszcza lekarskich, oraz ostateczne ustalenie przyczyn zgonu.

W opinii biegłego chemika toksykologa — oprócz szczegółowych wyników analitycznych — powinna być zawarta informacja o wykrytej i oznaczonej ilościowo substancji toksycznej. Chodzi tu zwłaszcza o dane na temat zastosowania i rozpowszechnienia tej substancji w różnych dziedzinach życia, pracy, gospodarki. Taka informacja ułatwia podjęcie właściwych działań w kierunku ustalenia potencjalnych źródeł i sposobów dotarcia do substancji toksycznej. Stwierdzono także i u nas zjawisko „mody" na określone trucizny, zwłaszcza używane przez samobójców. Do takich należał lub należy np. stężony kwas octowy, zwany esencją octową, gaz świetlny, środki owadobójcze z grupy estrów fosforoorganicznych, cyjanki alkaliczne, leki, w tym zwłaszcza środki nasenne i psychotropowe oraz ich mieszaniny. U podstaw takiej mody leży przede wszystkim dostępność tych właśnie trucizn, a być może także często zbytnie eksponowanie przez środki masowego przekazu (głównie prasę) przypadków kryminalnych otruć na tle konkretnej kazuistyki.

Tabela 8.2 zawiera zestawienie stężeń terapeutycznych, toksycznych i śmiertelnych wybranej grupy trucizn. Dane zawarte w tabeli 8.2 są oparte na konkretnej kazuistyce. Stąd niekiedy dość szerokie przedziały, będące następstwem zróżnicowanej tolerancji oraz innych okoliczności (np. zabiegi ratownicze mogą w znacznym stopniu modyfikowyć podane wartości).

Aby ułatwić współpracę lekarza z chemikiem toksykologiem wydaje się celowe przedstawienie schematu działań toksykologa w rozpoznawaniu zatrucia.

Orientacyjne stężenia terapeutyczne (normalne), toksyczne, śmiertelne (lin niektórych substancji toksycznych w pg/cm³ krwi (wybór przykładowy)

Substancja	Stężenie terapeutyczne (lub normalne)	Stężenie toksyczne	Stężenie śmlrr telne
Barbiturany o długim działaniu	5—20	10—100	średnio ok. 50
Barbiturany o średnio długim działaniu	0,3—10	9—80	średnio ok 30
Barbiturany krótko działające	0,1—8	7—40	średnio ok. 20
Glutetymid	5,8	27	48,5
Diazepam	0,005-2	1,5—15	powyżej 5
Flurazepam	0,002	powyżej 0,2	0,9... 17,0
Oksazepam	0,5—2	powyżej 2
Nitrazepam	0,044	0,2
Chlorpromazyn a	0,1—2	0,8—3	powyżej 1
Promazyna	1—2	powyżej 1	powyżej 5
Imipramina	0,035	0,1...3,2	4,52
Amitryptylina	0,092	0,168	3,3
Meprobamat	5—25	4—85	73—328
Tiorydazyna	0,05—5	1—5	powyżej 2
Amfetamina	0,05—2	1—3	średnio ok. 8,6
Kofeina	2—4	15	powyżej 79
T eofilina	8—20	15—20	powyżej 50
Digoksyna	0,0012	0,0028	0,0103
Propranolol	0,025—0,25	2	powyżej 4
Polopiryna	20—100	150—300	500
Chinina	3—8	powyżej 10	11—12
Morfina	0,04^-0,5	05—5	powyżej 0,2 (1)
Strychnina	—	2	powyżej 5
Nikotyna	0,01—0,3	—	powyżej 5
Benzen	—	—	powyżej 1
Chloroform Czterochlorek	20—500	70—250 20—50	średnio ok. 260
węgla	—
T rójchloroety len (tri)	—	33—150
Metanol	—	100—1300	powyżej 200
Aceton	0,4	200—300	średnio ok. 500
Glikol etylenowy	—	500—1500	średnio ok. 2400
Arsen	poniżej 0,02	1	15
Ołów	0,05—1,3 (ekspozycja)	0,7
Rtęć	0,01	0,02
Żelazo	ok 1 (w surowicy)	6 (w surowicy)
Cyjanki	0,1—0,2	1—5	powyżej 5
Tlenek węgla	0,3—10% COHb	20—35% COHb	powyżej 30%
			COHb