Nartowska Różnice indywidualne0026

Dla uzyskania danych o rozwoju ogólnej sprawności ruchowej pytamy o:

1.    Własną aktywność dziecka w zakresie siadania, chodzenia, biegania, wspinania, się oraz czas opanowania tych umie jętności./Możemy na przykład zadać pytanie: „Czy samo usiłowało siadać i kiedy?”, „Czy wyrywało się do chodzenia?”, „Czy usiłowało się wspinać na meble, przeplotnie, na płoty?”, „Czy. na spacerach chodziło za rączkę, czy wybiegało naprzód?” itp. Obraz ten dopełniamy poprzez pytania formułowane zupełnie ogólnie, dotyczące bzachowania rodziców: „Co pani w tej sytuacji robiła?” lub po prostu „Co pani na to?”. Tak, aby nie sugerować, jak powinno się postąpić. Nawet pytanie: „Czy pozwalała pani na to?” może matce nasunąć przypuszczenie, że nie należało pozwalać.

2.    Zabawy ruchowe, organizowane przez dorosłych lub starsze rodzeństwo, na przykład baraszkowanie w niemowlęctwie i wieku ponie-inowlecym, później zabawy w „berka”, kopanie piłki, tańce itp. Zabawy podejmowane przez dziecko samorzutnie na wzór zabaw z dorosłymi i ich preferencje w tym zakresie lub niechęć i towarzyszące tym zabawom objawy lęku, niepewności, płacz. Zachowanie rodziców i innych członków rodziny w tych sytuacjach.

3.    Pierwsze zabawy o charakterze sportowym (hulajnoga, rowerek, pływanie, gra w piłkę, różne wyścigi). Stosunek dziecka do tych zajęć,; zachowania dorosłych w przypadku niepowodzeń, ocena osiągnięć dziecka w tym zakresie formułowana przez rodziców przy dziecku i w jego nieobecności.

Dla uzyskania danych o rozwoju sprawności ruchowej rąk pytamy o:

1. Zabawy manipulacyjne w wieku niemowlęcym — wkładanie;: wyjmowanie, przekładanie przedmiotów do pudełek, z miejsca na miejsce; piętrzenie klocków lub przedmiotów. W wieku poniemowlęcynK— proste układy z klocków (pociągi, wieże) aż do budowania struktur bardziej złożonych. Zabawy, w piasku, glinie, błocie. Układanie lalek w wózku,, rozbieranie!; d próby samodzielnego ich ubierania. Zasób potrzebnych zabawek i przedmiotów; używanie przedmiotów zastępczych (patyków, sznurków, pudełek, guzików, gwoździ itp.). Udział dorosłych w tych zabawach (lub wprowadzane ograniczenia nie pytamy o to wprost; lecz: przez omówienie, na przykład: „Czy lubiło wyciągać łyżki, kubeczki i inne przedmioty- z kuchni?”, „Co pani robiła w tej sytuacji?”,''„Czy lubiło bawić się klockami i czy bawiło się samo, czy z kimś z rodziny?” itp.

.2. Czynności samoobsługowe — w wieku niemowlęcym naśladowanie czynności matki przy ubieraniu, rozbieraniu, jedzeniu. W wieku po-niemowlęcym — pierwsze próby, samodzielnego wykonywania czynności i,reakcje matki i innych członków rodziny. Wymagania rodziców dotyczące samoobsługi (w jakim wieku dziecko i w jakim zakresie). Niepowodzenie lub sukcesy dziecka w czynnościach samoobsługowych i reakcje rodziców na trudności i osiągnięcia. Oceny wyrażane wobec dziecka i w jego nieobecności. Wdrażanie dziecka do niektórych obowiązków (w jakim wieku i w jakim zakresie) — sukcesy i niepowodzenia tych działań.

3. Czynności graficzne — pierwsze manipulacje ołówkiem, kredkami prowokowane przez dorosłych lub samorzutne, pierwsze bazgroty jako czynność zamierzona, pierwsze narysowane kształ-

55