Obraz0 (73)

gratis przez amerykański przemysł lotniczy jako „cudownej broni”. Zarówno Amerykanie, jak i Rosjanie wykorzystali przecież do celów wojskowych rakietę na płynne paliwo (Al, znaną jako V2), którą opracował w Niemczech dr inż. Wernei von Itiaun.

Dieter Straub, profcsoi leimodyn.uniki w Instytucie Fizyki Rakietowej, podjął się prezentacji mon h pomysłów menedżerom niemieckiego przemysłu lotniczego i Kosmn /tirgo

Niedługo polem ■. 1. 11. s I..    , .>•, , alkiem niezwykłego. Moje pro

jekty spotkały się z /am łl.i ki\i\I i •> stiony niektórych środowisk i udawaną obojętno-.' 1.1 imm itin\< li W padłem więc w gniew, który

niespodziewanie oka ił m. i......... bym mógł odkryć ślad kolejnej

tajemnicy naszego globu

Ziemia onn mi i |. a aimosleią /lo/oną w dwudziestu procentach z tlenu i w o mi mil i, ai.am procentach / a/olu. Proporcja ta jest nie-zbędna dla e.iiin ma /m u < ząsteezki tlenu i azotu zaś kryją w sobie głęboką tajemna ę

/ a|iin iw i li m a. długo p.u amagnetyzmeiu tlenu, dotychczas jednak me miałem /dama na temat cząsteczki azotu. Występują w niej potrójne wią/ania i według w./i Ikich reguł chemii powinna być tak niestabilna, . nasza planeta musialabs właściwie składać się w przeważającej części z azotku krzemu, nie zas z krzemianów, w których skład wchodzi tlen.

Od trzydziestego roku życia byłem przekonany, że oleje silanowe mają coś wspólnego z błyskawicami burz atmosferycznych.

Kiedy do ochłodzonego do -l(K)°C, mocno rozcieńczonego trisilanu wkraplałem rozcieńczony roztwór bromu (w Kolonii w 1968 roku), nad miejscem wkraplania powstawały wirujące koliście wyładowania elektryczne. Pracowaliśmy wtedy w atmosferze czystego azotu. Kiedy zamiast bromu użyłem znacznie agresywniejszego chloru, przez szybę mojego kuloodpornego kasku, pomimo eksplozji w laboratorium, zaobserwowałem znowu elektryczną błyskawicę, chwilę potem porwała mnie fala wybuchu.

Choć nigdy o tym nie rozmawiałem, detonacja ta długo nie dawała mi spokoju. Nie miałem pojęcia, jaka substancja zareagowała tak gwałtownie z rozcieńczonym silanem. Nieliczne krople ochłodzonego do -100°C roztworu chloru podziałały jako zapalnik. Roztwór ten został jednak natychmiast zdmuchnięty przez falę wybuchu. Nad roztworem zaś znajdował się czysty azot.

Dlaczego w czasie burzy pojawiają się błyskawice? Bez milionów codziennych wyładowań elektrycznych życie na naszej planecie nie mogłoby istnieć. Do produkcji dwudziestu aminokwasów rośliny potrzebują

nawożenia azotanami Ponieważ związki te nu vm«;|'»i|.| « mmiii \ ładowania elektryczne sprawiaj:), że azot zrywa •.wn|i poiin|o» i >•, mi • i reaguje z tlenem, dajt|C w rezultacie tlenki a/oiu I '• .• i ■ • i wstający kwas azotowy i przenosi związki azotu w głąb pti In w «, d to się dzieje jedynie dlatego, że potrójne wiązanie eząsti i /kl n otn l> t stabilne wobec wszystkich innych oddziaływań chemii /n\i li I »oi\. In • naukowcy jedynie rejestrowali i opisywali te procesy

*

Na egzaminie z fizyki profesor Hauser spytał mnie, i /\ m im i kąś hipotezę, dlaczego krzem nie może — tak jak węgiel wytwm • podwójnych wiązań. Teraz znałem już odpowiedź. Tylko trzy pn • i» ■ mogą tworzyć pojedyncze, podwójne i potrójne wiązania: węgu-1, tl> n i azot. Krzem tego nie potrafi, ponieważ przewidziane zostały tIK• • n /\ pierwiastki z trzema różnymi rodzajami wiązań. Chemia jest bowiem dla matematyki, podobnie jak obie pozostałe nauki przyrodme/i )e dynie materialnym kostiumem, w którym nieskończoność objawia swi skończone oblicze.

Widziałem zamykający się krąg. Jako że krzem nie może wy twa rzać wielokrotnych wiązań, azot może z nim wchodzić jedynie w prosti związki.

W latach dwudziestych pewien chemik stwierdził, że w li mp<i i turach powyżej 1400°C azot reaguje z krzemem, wytwiii/niąi i\ loinn< proszku bardzo stabilny chemicznie azotek krzemu fi. ak. ji u | i..i\ u i szy uwolnienie energii.

Również węgiel reaguje z azotem w hanl/o wysoka li n m|» i uh

rach, wytwarzając przy tym potrójne wią/ama ilu |i li i i......

pobieranie energii.

W przeciwieństwie do węgla zatem krzem pall mi, w u/m u I n*-nie jako paliwa rakietowego sproszkowanego ki/emu "i> iiimImIo |> ¹ nak sensu. Należy raczej zastosować płynny związek •!» mli zm I * ■ mu

i skonstruować nowy typ silnika rakietowego, l\i..l\ i .......... i i •

żonego powietrza wtryśniemy do komory spalaniu uli | nil....... il< u

zawarty w powietrzu spowoduje spalanie olejów sil......... li w u nipeta

turze 3000°C. Ponieważ w tej temperaturze i pami|ąi ym » kumoi -e i śnieniu cząsteczki azotu zrywają potrójne wiązania, u/o| loilull owy ta kuje krzem, który jest już w stanie gazowym, i spala go S/nit i 11 . mu ma ciężar cząsteczkowy osiem razy większy niż woda Plan t-u >p«lrt«łi silanów w powietrzu dostarcza skutecznego odi/niu i d.u i.m. u., i i-. bliwością tego procesu jest to, że nie trzeba w mm do i ilMhit mli nifti

Samoloty z napędem turboodrzutowym muszą v Inmuu * _tia' nia przyspieszać nie biorący udziału w reakcp a/oi . o o/mm# i wy« i