Obraz3 (7)

xc NOTA EDYTORSKA

minując kilka utworów okolicznościowych (głównie o charakterze żartobliwym) - dedykacyjnych, wpisywanych do pamiątkowych ksiąg gości itp.

Pominięto w Poezjach: 1) juwenilia (uznając za nie wiersze sprzed roku 1916); 2) fragmenty dramatyczne; 3) utwory satyryczne, parodie, fraszki; 4) przekłady; 5) wiersz dla dzieci Historia o jednym chłopczyku i o jednym tomiku; 6) luźne strofy i pomysły notowane w Dzienniku.

Układ wierszy w obrębie cyklów stworzonych przez autora pozostawiono bez zmian. W dziale utworów rozproszonych zastosowano najściślejszą (w granicach możliwych ustaleń) chronologię, za kryterium przyjmując datę powstania (jeśli się ją bodaj w przybliżeniu udało określić), w jej zaś braku - datę pierwodruku.

Wszystkie wiersze, znajdujące się w Poezjach zebranych (Londyn 1954), drukowane są na podstawie tej właśnie edycji. Są to: 1) wymienione wyżej cykle autorskie, 2) następujące utwory spoza całości cyklicznych, drukowane w Poezjach zebranych w dziale: Wiersze nie objęte wydaniami książkowymi (1917-1941): Rozmowa z weteranem, Bajka o miłości, Jan Potocki, Apokryf, Rzym, Poniedziałek, 11 listopada, Do Szekspira.

Pozostałe utwory rozproszone drukowane są według pierwodruku (zaznaczonego przy każdym z wierszy), wyjąwszy Pieśń o Mackensenie, publikowaną wedle pełniejszej i staranniejszej wersji «Skamandra» (1920, nr 3). Jedynie Panu Józefowi Relidzyńskie-mu ma za podstawę autograf, zachowany w Archiwum Państwowym w Krakowie.

Pisownia została zmodernizowana według zasad przyjętych dziś w edytorstwie. Uporządkowano przestankowanie; zarówno w autorskich tomikach wydawanych oddzielnie, jak w Poezjach zebranych, jak wreszcie w pierwodrukach czasopiśmienniczych występuje w tym zakresie wiele błędów. Nie respektowano autorskiego obyczaju pomijania przecinka przed spójnikami otwierającymi zdanie podrzędne lub łączącymi zdania współrzędne (że, aby, bo, a, co) i utrzymywania przecinka przed spójnikiem i. We wszystkich tych wypadkach dostosowano tekst do dzisiejszej normy interpunkcyjnej. (Cztery wiersze zachowały się w przekazach niemal całkowicie pozbawionych przestankowania i tu wprowadzono najniezbędniejsze znaki. Są to: Panu Józefowi Relidzyńskiemu, Stare Miasto, Hymn Polaków z zagranicy i Do Williama Faulknera.)

Oczywiste błędy literowe i interpunkcyjne poprawiono. W kilku wypadkach wprowadzone zmiany winny być zasygnalizowane Czytelnikowi, modyfikują bowiem znaczenie bądź brzmienie tekstu:

Duch na seansie - w w. 1-2 utrzymano interpunkcję według Karmazynowego poematu (1920); w Poezjach zebranych pierwszy wers zamknięty jest omyłkowo przecinkiem, drugi - kropką.

Grób Agamemnona - w Poezjach zebranych w cudzysłów ujęte są tylko słowa: „Jam jest winny!” (w. 20). Zgodnie z wersją Lutni po Bekwarku (1942) objęto cudzysłowem również cały wers 21.

Wieczór w Salamance - za wydaniem książkowym Arii z kurantem (1945) utrzymano formę „aż tu doszłe dreszcze” (w. 10), w miejsce błędnej „doszły” w Poezjach zebranych.

Bajka o miłości - w w. 89 błąd Poezji zebranych: „godzinę” poprawiono na: „godziną”, w. 100 „czującą się” na: „czającą się”, zgodnie z sensem.

Poniedziałek - w w. 6 po słowach „mój dom” wprowadzono przecinek w miejsce średnika w Poezjach zebranych.

Grobowiec na Harendzie - w Poezjach zebranych w dwu miejscach zatarty został rym wewnętrzny. Przywrócono go tutaj, drukując „z niemi” (w. 28) zamiast „z nimi” i „o tern” (w. 61) zamiast „o tym”.

Ważniejsze odmiany tekstu podano w przypisach.

Wydanie niniejsze opracowano w Instytucie Badań Literac-I u h PAN w latach 1982-1984.