70665 Obraz (647)

3. Budowa zdania

Mieszkam (gdzie?)

eBffiSBgjaaaai

Okolicznik występuje przy czasowniku obligatoryjnie, kiedy czasownik ze względu na swoje znaczenie wymaga uzupełnienia składnikiem odnoszącym się do jakiejś okoliczności, choć nie ma wpływu na jego formalną postać, a fakultatywnie, kiedy nadawca tekstu chce wzbogacić go informacjami o okolicznościach.

Przykłady obligatoryjnego wystąpienia okoliczników obserwujemy w zdaniach:

w Krakowie na Węgrzech pod mostem nad kinem tu

niedaleko.

Formy w funkcji okolicznika występującego fakulatywnie obserwujemy w zdaniach:

Czytam książkę (gdzie?)

(kiedy?)

(jak?)

w tramwaju na plaży pod lasem nad jeziorem tu

niedaleko

dziś

po południu

wieczorem

od piątej do szóstej

teraz

dokładnie

z roztargnieniem

na chybcika

VI Składnia

Ta podwójna rola okolicznika przy czasowniku w opisie tradycyjnym bywa nierzadko źródłem trudności interpretacyjnych, zwłaszcza wtedy, gdy po stwierdzeniu obligatoryjnego związku między czasownikiem a wyrażeniem przyimkowym nie zawsze można jednoznacznie ocenić, czy to wyrażenie przy-imkowe jest przez czasownik wymagane tylko znaczeniowo czy również formalnie, a więc czy nie jest przypadkiem dopełnieniem.

453