3) W oczach tych, którzy je praktykują, inicjacje uważane są za objawione przez Istoty boskie lub nadprzyrodzone. Ceremonia inicjacyjna jest więc imitatio dei; celebrując ją, na nowo przeżywa się pierwotny Czas święty, a neofici na równi z masą inicjowanych podzielają obecność Bogów lub Przodków mitycznych. W istocie, inicjacja jest rekapitulacją świętej historii Świata i plemienia. Przy tej okazji całe społeczeństwo ponownie zanurza się w mityczne Czasy początku i wychodzi z nich odnowione.
4) Scenariusze inicjacyjne różnią się między sobą w sposób znaczący: należy tylko porównać prostotę inicjacji Kurnai z podobnymi ceremoniami australijskimi lub melanezyjskimi. Pewne typy inicjacji dojrzałościowej są organicznie związane z określonymi kulturami; mieliśmy okazję ukazać strukturalną współzależność między takim czy innym motywem inicjacyjnym a społeczeństwami myśliwych łub rolników. Jak każdy inny fakt kulturowy, zjawisko inicjacji jest także faktem historycznym. Innymi słowy, konkretne wyrażenia inicjacji powiązane są zarówno ze strukturą odpowiedniego społeczeństwa, jak i z jego historią. Ale inicjacja implikuje, z drugiej strony, doświadczenie egzystencjalne: doświadczenie śmierci rytualnej i objawienie sacrum, co znaczy, że prezentuje wymiar metakul-turowy i transhistoryczny. Z tego to powodu te same tematy inicjacyjne nadal istnieją w społeczeństwach kulturowo niejednorodnych. Pewne scenariusze misteriów grecko-orientalnych poświadczone są już w kulturach tak prymitywnych, jak kultury Australijczyków lub Afrykanów.
5) Dla wygody czytelnika przypomnijmy tematy i motywy inicjacyjne wyróżniające się częstością i rozpowszechnieniem: a) najprostszy temat zawierający tylko oddzielenie neofity od matki i wprowadzenie go w sacrum; b) bardziej dramatyczny temat zawierający obrzezanie, próby, męki, to znaczy symboliczną śmierć, po której następuje zmartwychwstanie; c) scenariusz, w którym idea śmierci zastąpiona została ideą nowego poczęcia, gdzie następują nowe narodziny i gdzie inicjacja wyraża się raczej w terminach embriologieznych i ginekologicznych; d) schemat, którego zasadniczym elementem jest indywidualne odejście na pustkowie i poszukiwanie ducha opiekuńczego; e) specyficzny scenariusz inicjacji heroicznych, gdzie akcent pada na zwycięstwo osiągnięte środkami magicznymi (przemiana w dziką bestię, „furor” itp.); f) wzorzec zastrzeżony dla inicjacji szamanów i innych specjalistów od sacrum zawierający zarówno
182