Obraz (1073)

422

Mechanizm acylowania

Acyiowanie związków aromatycznych jest reakcją elektrofilowego podstawienia w pierścieniu i jednocześnie reakcją nukleofilowego podstawienia przy acybwym atomie węgla. Reakcja wymaga przekształcenia kwasów karboksylowych łub ich pochodnych w związki o dostatecznie silnym charakterze elek-trofiłowym. Są to kationy acyliowe. Rola katalizatorów polega na wytwarzaniu tych kationów. W reakcjach acylowania chlorkami i bezwodnikami kwasowymi katalizatorem jest chlorek glinu, a reakcje z kwasami karboksylowymi są katalizowane przez silne kwasy nieorganiczne. Obie reakcje wymagają bezwodnego środowiska.

RCOCI + A1C1₃ i - — R-C^O + A1CĘ

kation

acyliowy

RCOOH + H⁺ -- R-C^ł=C + H₂0

Reakcja kationów acyliowych ze związkami aromatycznymi przebiega według ogólnego mechanizmu podstawienia elektrofilowego:

mechanizm acylowania benzenu przez jony acyliowe

Synteza okładów wielopierścieniowych

Acyiowanie bezwodnikiem kwasu bursztynowego jest pierwszym etapem syntezy, w wyniku której do pierścienia benzenowego zostaje dobudowany drugi pierścień sześć ioczłono wy. Syntezy' takie mają duże znaczenie, ponieważ pozwalają na otrzymywanie licznych związków, zawierających skondensowane

(połączone bokami) pierścienie. Jednym z przykładów jest synteza a-tetrmlomi. Synteza jest trójetapowa. W drugim etapie trzeba przez redukcję usunąć grupę karbonylową. ponieważ jest to grupa dcaktywująca pierścień a przez to utrudniająca acyiowanie w trzecim etapie reakcji.

cz-tetralon

przykład syntezy d w upierścienionego ketonu przez acyiowanie benzenu

Zastosowanie bezwodnika ftalowego do acylowania benzenu pozwala na syntezę antrachinonu, trójpierścieniowego związku, używanego do wyrobu barwników.