Obraz (1129)

322

Izomeria wodorotlenków diazoniowych

Kationy diazoniowe są trwałe tylko w roztworach kwaśnych i obojętnych. W roztworach silnie zasadowych następuje przekształcenie kationów diazoniowych w aniony kwasów diazowych. Aniony te są trwałe w formie soli z metalami. Powstawanie diazanów jest odwracalne. Po zakwaszeniu roztworu z powrotem tworzą się sole diazoniowe.

AtN₂* + 2 OH" -- ArN=NO" + f^O

anion kwasu diazowego

ArN-N-O" + H* — ArN^NOH    ArN^ + H₂0

kwas diazowy

Reakcja Gomberga i Bachmanna

Po dodaniu związku aromatycznego do wodnego roztworu soli diazoniowej i zalkalizowanhi mieszaniny powstają pochodne bifenylu. W najprostszym przypadku tworzy się bifenyl. Jest to skomplikowana reakcja o mechanizmie rodnikowym. Produktami pośrednimi sądiazany.

bifenyl

synteza bifenylu w reakcji Gomberga i Bachmanna

12.11. Barwniki azowe

Reakcja sprzęgania

Sprzęganiem nazywamy reakcję soli diazoniowych /. fenolami i aromatycznymi aminami, prowadzącą do związków z azową grupą funkcyjną -N=N-. Jest to reakcja podstawienia clektrofilowego, w której elektrofilami są jony diazoniowe.

Kationy diazoniowe są bardzo słabymi elektrofilami i dlatego mogą reagować tylko z bardzo reaktywnymi związkami aromatycznymi. W praktyce sprzęganie ograniczone jest do reakcji soli diazoniowych z aminami i fenolami, na przykład:

OH —I

4-hydroksyazobenzen

przykład sprzęgania z fenolem

Q-*ch*—

4-dimetyloaminoazobenzen przykład sprzyjania z aromatyczną aminą

Sprzęganie zachodzi w położeniu para względem grupy aminowej łub wodorotlenowej. Reakcja w położeniu orto jest możliwa tylko wtedy, gdy położenie para jest zajęte.